30 czerwca 2017 r. w Brukseli miała miejsce konferencja „Mobility Package – social partners’ perspective” poświęcona pierwszej ocenie Pakietu Mobilności przez środowisko transportu międzynarodowego. Konferencja została zorganizowana przez „Sojusz na rzecz przyszłości transportu”. Jest to pierwsza, wspólna inicjatywa partnerów Sojuszu.

Przypomnijmy, że sojusz to porozumienie o współpracy oraz wspólnej europejskiej reprezentacji zawarte w Warszawie 28 kwietnia br. przez organizacje przedsiębiorców sektora transportu drogowego z Polski (Transport i Logistyka Polska), Bułgarii (Union of International Hauiers SMP), Chorwacji (Association of the Croatian Road Carriers) oraz Rumunii (The Romanian Association for International Road Transports) oraz Litewskie Krajowe Zrzeszenie Przewoźników Drogowych LINAVA  (The Lithuanian National Road Carriers’ Association LINAVA), do którego pod koniec maja dołączyło Stowarzyszenie Zrzeszeń Pracodawców Firm Transportowych Republiki Macedonii MAKAM-TRANS.

Konferencja, zorganizowana w prestiżowej instytucji jaką jest Europejski Komitet Ekonomiczno-Społeczny w Brukseli, zgromadziła przedstawicieli organizacji pracodawców, w tym z BusinessEurope, IRU, sfery rządowej z państw członkowskich UE, przedstawicieli Parlamentu Europejskiego  i Komisji Europejskiej – Komisji Transportu i Komisji ds Zatrudnienia. Otwarta dyskusja o kwestiach socjalnych w transporcie – delegowaniu, propozycjach zmian w czasie pracy i odpoczynku kierowcy – która stanowiła główny trzon konferencji, miała na celu praktyczne przedstawienie konsekwencji, jakie mogą wyniknąć z Pakietu dla funkcjonowania transportu międzynarodowego.

Pierwsza część konferencji była poświęcona prezentacji głównych założeń Pakietu Mobilności przez Komisję Europejska oraz ram prawnych w których zamyka się tematyka transportu międzynarodowego (kwestie rewizji dyrektywy o delegowaniu, rewizji europejskich przepisów o koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego, wszczętych postępowań przez Komisję Europejską przeciw Francji, Niemcom, Austrii w związku z obciążeniami administracyjnymi w delegowaniu pracowników)  Druga część konferencji stanowiła debatę środowiska pracodawców oraz zaproszonych gości o aspektach socjalnych Pakietu.

W wystąpieniu przewodnim przewodniczący grupy pracodawców w Europejskim Komitecie Ekonomiczno- Społecznym p. Jacek Krawczyk zauważył, iż nie można mylić konkurencyjności z dumpingiem socjalnym. Protekcjonizm to droga do braku konkurencyjności – zauważył.

Dyskusja pracodawców, w której podnosili negatywne skutki uproszczonego przyjęcia modelu delegowania i ograniczeń jakie Pakiet wprowadzi w swobodzie wymiany usług i towarów w UE, szybko przerodziła się w sesje pytań do Komisji Europejskiej.

Bardzo wiele obszarów objętych w części socjalnej Pakietu Mobilności nie jest jasnych ani dla branży transportu ani dla przedstawicieli pozostałych instytucji europejskich, które będą podejmować dalsze prace legislacyjne nad pakietem. Pytania, bez odpowiedzi, dotyczyły m.in takich kwestii jak:

  • doboru modelu delegowania do wysoko mobilnych kierowców w transporcie międzynarodowym
  • sytuacji prawnej kierowców w zakresie ubezpieczeń społecznych w sytuacji gdy będą równolegle delegowani do 28 państw członkowskich UE
  • sytuacji prawnej podmiotów spoza UE świadczących usługi transportowe – w jakim zakresie będą oni poddani reżimowi wynikającemu z Pakietu Mobilności
  • pojęcia powrotu do domu oraz sytuacji gdy pracownik wybierze inny model wypoczynku poza domem w toku 45 godzinnej przerwy
  • wprowadzania ograniczeń ilości dni w kabotażu, choć w ramach nowych propozycji Komisji Europejskiej w ramach Pakietu Mobilności w kabotażu kierowcy maja mieć zagwarantowane te same  prawa co pracownicy lokalni
  • stosowania pojęć jak zwyczajowe miejsce pracy, rzeczywiste miejsce prowadzenia działalności czy koszty życia właściwych dla sektora usług budowlanych dla którego była utworzona dyrektywa o delegowaniu w przypadku gdy usługi i praca maja charakter międzynarodowy tj. ich istota jest wykonywanie usług i pracy w ramach całej Europy a nie tylko kraju pochodzenia pracownika i pracodawcy
  • braku infrastruktury w UE dostosowanej do potrzeb transportu międzynarodowego, zapewniającej bezpieczne parkingi oraz dostateczne zaplecze socjalne dla kierowców.

Pracodawcy zwrócili także uwagę na fakt, iz został całkowicie pominięta inicjatywa wypracowania oddzielnych przepisów dla pracowników wysoko mobilnych, poza strukturą delegowania, które gwarantowałyby zabezpieczenie socjalne pracowników ale i sprawne funkcjonowanie transportu.

Dyskusja ukazała ogrom pytań i zasadniczych wątpliwości związanych z  Pakietem Mobilności z którymi będą musieli zmierzyć się uczestnicy dalszego procesu legislacyjnego. Kolejne, pogłębione dyskusje odbędą się już po okresie wakacyjnym.

Konferencja stanowiła także okazję do nawiązania bezpośredniego dialogu z przedstawicielami organizacji oraz instytucji z różnych państw członkowskich przełamując stereotyp podziału na państwa „starej” i „nowej” UE. Wbrew politycznym deklaracjom i protekcjonistycznym praktykom – transport międzynarodowy, jako krwiobieg gospodarki, jest jeden.

Opracowała:

Joanna Jasiewicz