15 marca br. w Warszawie w Centrum Charytatywno-Edukacyjnym „Caritas” na zaproszenie NSZZ Solidarność spotkali się partnerzy społeczni w transporcie międzynarodowym. Spotkanie poświęcone było tematyce delegowania pracowników oraz planowanych zmian w polskim modelu pracy i wynagradzania kierowców. W spotkaniu, obok NSZZ Solidarność, TLP i ZMPD uczestniczyli także przedstawiciele Ministerstwa Infrastruktury, Inspekcji Transportu Drogowego oraz Głównego Inspektoratu Pracy.
Spotkanie było również okazją do przedstawienia polskim partnerom społecznym aktywności Krajowej Sekcji Transportu Drogowego NSZZ Solidarność na arenie międzynarodowej. Tadeusz Kucharski Przewodniczący Krajowej Sekcji Transportu Drogowego wskazał, iż reprezentowany przez niego związek może się poszczycić kolejnym porozumieniem partnerskim na poziomie europejskim tj. współpracą z związkiem zawodowym partnerskiego ACV-CSV z Belgii reprezentowanym na spotkaniu m.in. w osobie Roberto Parrillo (ACV-CSC Transcom, ETF Road Transport Steering Committee).
Mimo odmienności poglądów, udział partnerskich organizacji związkowych może stanowić wartość dodaną rozmów poprzez zwalczanie błędnych uproszczeń o pracy w transporcie międzynarodowym, bazujących na często krzywdzących partnerów społecznych stereotypach czy sloganach politycznych.
Podczas dyskusji TLP wskazało na obszary możliwych wspólnych rozmów w postaci:
- szczególnych rozwiązań dla transportu w aspekcie dyskusji o delegowaniu pracowników w UE,
- poprawy jakości i efektywności kontroli naruszeń obowiązujących przepisów prawa przez polskie służby kontrolne (np. tzw. „jazda na dwie karty”, fikcyjne bazy eksploatacyjne, rozliczanie pracy kierowcy „pod stołem” itd.),
- regulacji kwestii zabezpieczenia socjalnego pracowników w transporcie np. w czasie urlopów,
- modelu wynagradzania z naciskiem na oskładkowane elementy należności na rzecz pracowników.
Spotkało się to ze zrozumieniem strony związkowej, otwartej na merytoryczny dialog o potrzebach kierowców. Powyższa tematyka będzie omawiana w toku spotkań trójstronnego Zespołu ds. Transportu Drogowego.
Istotnym elementem dyskusji była kwestia struktury wypłacanych świadczeń dla zatrudnionych w Polsce kierowców wykonujących międzynarodowy transport drogowy. W tym kontekście padły ze strony ekspertów związkowych słowa o dumpingu socjalnym, który w przestrzeni publicznej ostatnich lat, zwłaszcza w dyskusji o delegowaniu pracowników i stosowaniu plac minimalnych w transporcie, stał się nośnym hasłem politycznym, pomagającym we wprowadzaniu protekcjonistycznych rozwiązań w kolejnych państwach „starej Unii Europejskiej”.
Roberto Parrillo, w toku swojego wystąpienia, wskazał na szereg patologii, które zdaniem europejskich związków zawodowych, powszechnie występują na rynku transportowym, zwłaszcza w krajach tzw. nowej UE. Jako ilustrację swoich tez użył sytuację rumuńskich kierowców zatrudnionych za pomocą będącego letter box-em pośrednika. Wychodząc z tego przykładu doszło do postawienia tezy, iż kierowcy z Europy Środkowej są współczesnymi niewolnikami. W jego wystąpieniu często pojawiały się słowa nieuczciwa konkurencja, przestępstwo, łamanie prawa i inne pejoratywne określenia używane dla oceny praktyk w transporcie drogowym. Stwierdził także, iż zakładane w Polsce spółki, w których kapitał jest zagraniczny, są źródłem wszelkich patologii. Niestety tak postawionych tezach nie wskazał źródła na podstawie, którego zostały one sformułowane.
Parillo wskazał na różnice ekonomiczne i prawne pomiędzy państwami członkowskimi UE, co jego zdaniem wiąże się z powstaniem niedodefiniowanego zjawiska dumpingu socjalnego i powszechnego wykorzystywania (polskiego) modelu wynagradzania kierowców przez firmy działające na rynku krajowym (polskim). Ów polski model rozliczania płacy kierowców stosowany przez firmy, które świadczą usługi transportowe, niezależnie od ich rozmiaru, nie jest według niego systemem akceptowalnym od strony zabezpieczenia socjalnego pracowników w transporcie i należy go ocenić jako nieuczciwą i nielegalną konkurencję.
W toku dyskusji, główny akcent wystąpienia Tadeusza Wilka z ZMPD położony został na krytyce polskich spółek z kapitałem zagranicznym, co wywołało entuzjazm ze strony gości zagranicznych z ACV-CSC, którzy co do zasady są przeciw wyprowadzaniu miejsc pracy z ich państw do Polski.
ACV-CSC traktuje konkurencję rynkową i stosowanie przez polskie firmy krajowego systemu płacowego jako nieuczciwą konkurencję wobec pozostałych europejskich przewoźników. Z pewnością zakończą tę „praktykę” kolejne paryskie porozumienia transportowe czy plany stworzenia bardziej socjalnej Europy.
Miejmy jednak nadzieję, że w toku prac polskiej komisji trójstronnej nośne, aczkolwiek noszące znamiona demagogicznych, hasła głoszone przez zagraniczne związki zawodowe jak i te pojawiające się w europejskich debatach politycznych zostaną odsunięte na bok. Podstawę dialogu winny stanowić fakty i merytoryczna dyskusja o potrzebach kierowców, czego orędownikiem jest TLP jak i NSZZ Solidarność. Przybliży to nas do celu, jakim jest modernizacja modelu pracy i płacy w transporcie międzynarodowym.
Opracowała Joanna Jasiewicz
Poniżej fotorelacja ze spotkania – zdjęcia Beata Gorczyca