– Od kilku lat zachodnioeuropejscy przewoźnicy skutecznie przekonują swoich polityków do konieczności ograniczenia obecności konkurencji z takich państw jak Polska, Litwa, Rumunia, Węgry i Bułgaria na europejskim rynku. Uzasadniają to rzekomym „dumpingiem socjalnym” – niższymi kosztami pracy u naszych przewoźników. – mówi Maciej Wroński Prezes związku pracodawców Transport i Logistyka Polska.
Zdaniem Wrońskiego jest jednak druga strona medalu – kilkukrotnie wyższa zdolność finansowa firm z zachodu Europy. Na określenie tego zjawiska można użyć pojęcia „dumping kapitałowy”. Jest to oczywiście określenie publicystyczno-polityczne tak samo jak pojęcie „dumpingu socjalnego”. Niemniej doskonale oddaje przewagę w tym zakresie naszych konkurentów z Niemiec, Francji i innych państw „starej Unii”.
Tę nierównowagę pogłębia olbrzymie wsparcie finansowe jakie rządy zachodnioeuropejskie udzielają swoim przedsiębiorcom. Widać to szczególnie teraz w okresie epidemii COVID-19. Tamtejsze przedsiębiorstwa mają spore szanse wyjść z epidemii bez najmniejszego szwanku. Na tym tle widać doskonale brak realnych instrumentów wsparcia dla polskiej gospodarki, a w szczególności dla firm transportowych ze strony polskiego Rządu – komentuje Prezes TLP.
Skalę pomocy dla przedsiębiorców z zachodniej Europy oraz iluzoryczność rozwiązań zawartych w kolejnych „Tarczach Antykryzysowych” najlepiej pokazują liczby. Dlatego postanowiliśmy przedstawić opinii publicznej środki jakie zostały podjęte w Niemczech. Wybraliśmy ten kraj, gdyż ponad 40% usług w międzynarodowym transporcie drogowym wykonywanych przez polskich przewoźników związanych jest właśnie z tym państwem.
Poniżej przedstawiamy informacje z rynku niemieckiego, które zebrał i opracował dla Transport i Logistyka Polska redaktor Zbigniew Witamborski na stałe mieszkający w tym państwie.
Niemiecki program specjalny KfW (Krajowy Bank Wsparcia):
- Pożyczka dla przedsiębiorców KfW jest dostępna również dla przedsiębiorstw każdej wielkości, które doświadczają przejściowych trudności z finansowaniem w związku z kryzysem koronnym i nie były przedsiębiorstwem zagrożonym zgodnie z definicją UE w końcowej dacie 31 grudnia 2019 r.
- Na każdą grupę przedsiębiorstw można udzielić pożyczki w wysokości do 1 miliarda euro. W przypadku małych i średnich przedsiębiorstw pożyczki są ograniczone do 25 % rocznych obrotów przedsiębiorstwa wnioskodawcy w 2019 r. lub bieżących potrzeb płynności finansowej przedsiębiorstwa wnioskodawcy w ciągu następnych 18 miesięcy, lub 12 miesięcy dla dużych przedsiębiorstw lub dwukrotność kosztów wynagrodzeń w 2019 roku.
- KfW oferuje 90% przejęcie ryzyka (odszkodowanie) dla małych i średnich przedsiębiorstw (do 50 mln obrotu rocznego, mniej niż 250 pracowników) oraz 80% dla wszystkich przedsiębiorstw powyżej tego limitu.
- Odszkodowania są zabezpieczone przez pełną gwarancję federalną. Stopy procentowe zostały obniżone i wynoszą od 1% do 1,46% dla małych i średnich przedsiębiorstw oraz od 2% do 2,12% dla dużych przedsiębiorstw.
- Mogą być finansowane inwestycje i zasoby operacyjne. Finansowanie kapitału obrotowego jest oferowane z okresem do 5 lat z bezwymagalnym rokiem rozpoczęcia działalności oraz w wariancie z dwuletnim terminem spłaty. Finansowanie inwestycji jest oferowane z terminem do 5 lat z jednorocznym okresem karencji.
- Ponadto KfW oferuje swoim głównym bankom uproszczenia proceduralne we wnioskach kredytowych oraz uproszczenie procedur oceny ryzyka. W przypadku kredytów poniżej 3 mln euro KfW przejmuje ocenę ryzyka. Pożyczki w wysokości do 10 mln euro mogą być udzielane przy uproszczonej ocenie ryzyka.
W przypadku finansowania na dużą skalę
W ramach Programu Specjalnego KfW 2020 „Bezpośredni udział w finansowaniu konsorcjalnym” rozszerzono ofertę finansowania dla przedsiębiorstw, które doświadczają przejściowych trudności finansowych w związku z kryzysem wywołanym COVID-19 i które nie były przedsiębiorstwami zagrożonymi zgodnie z definicją UE na dzień 31 grudnia 2019 r.
- W ramach tego programu promocyjnego KfW zaoferuje w przyszłości przejęcie ryzyka w wysokości do 80% projektu, ale nie więcej niż 50% ryzyka całkowitego zadłużenia.
- KfW uczestniczy w konsorcjalnym finansowaniu inwestycji i kapitału obrotowego na okres do 6 lat.
- Udział KfW jest „pari passu” na warunkach rynkowych. Oznacza to, że warunki ekonomiczne są zapewnione przez partnera finansującego i przejęte przez KfW.
- Udział KfW w ryzyku wynosi co najmniej 25 mln euro i jest ograniczony do 25% rocznych obrotów w 2019 r. lub do dwukrotności kosztów wynagrodzeń z 2019 r. lub bieżących potrzeb finansowych na następne 12 miesięcy.
Gwarancje
W razie potrzeby przedsiębiorstwa mogą również korzystać z programu gwarancji w swoich głównych bankach. Spółka nie może znajdować się już w trudnej sytuacji finansowej w dniu 31 grudnia 2019 r. Dla przedsiębiorstw, które do czasu kryzysu posiadały zrównoważone modele biznesowe, można zapewnić gwarancje kapitału obrotowego i finansowania inwestycji. Do kwoty 2,5 mln euro są one przetwarzane przez banki gwarancyjne; poza tym odpowiedzialność ponoszą kraje związkowe lub ich instytucje rozwoju. W kwocie gwarancji w wysokości 20 mln euro, rząd federalny uczestniczy w zobowiązaniu gwarancyjnym w regionach słabych strukturalnie w ramach „Wielkiego Programu Gwarancyjnego” w 50 procentach. W związku z obecną sytuacją kryzysową, system dużych gwarancji został otwarty dla przedsiębiorstw spoza regionów o niekorzystnych warunkach gospodarowania. Tutaj rząd federalny umożliwia zabezpieczenie finansowania kapitału obrotowego i inwestycji z wymogu gwarancji w wysokości 50 milionów euro. Gwarancje mogą obecnie pokrywać maksymalnie 90 procent ryzyka kredytowego, tzn. dany bank musi przyjąć na siebie co najmniej 10 procent własnej odpowiedzialności. Zapytanie o finansowanie projektu o wartości do 2,5 mln euro można również złożyć szybko i bezpłatnie za pośrednictwem portalu finansowego banków gwarancyjnych. Banki udzielające gwarancji mogą samodzielnie i w ciągu 3 dni, bez udziału krajów związkowych, wydawać „gwarancje ekspresowe” do kwoty 250. 000 euro. Więcej informacji na ten temat można znaleźć na stronach internetowych banków gwarancyjnych.
Ulgi podatkowe
Przedsiębiorstwa każdej wielkości otrzymują pomoc podatkową w celu poprawy ich płynności finansowej. W przypadku przedsiębiorstw bezpośrednio dotkniętych COVID-19, do końca 2020 r. stosuje się następujące zasady:
- Odroczenie płatności podatków: Jeżeli przedsiębiorstwa nie są w stanie dokonać płatności podatków należnych w tym roku ze względu na skutki gospodarcze pandemii COVID-19, płatności te należy odroczyć na wniosek na czas określony i zasadniczo bez odsetek. Firmy mogą składać wnioski do 31 grudnia 2020 r. w ich urzędzie skarbowym. Nie ma żadnych ścisłych kryteriów dotyczących przyznania odroczenia. Przedsiębiorstwa muszą jedynie wykazać, że są bezpośrednio zainteresowane uzyskaniem odroczenia. Nie muszą one szczegółowo wykazywać wartości poniesionej szkody. Wspiera to płynność finansową podatników poprzez przesunięcie terminu płatności podatku. Środek ten dotyczy podatku dochodowego i podatku dochodowego od osób prawnych oraz podatku obrotowego.
- Korekta zaliczek: Przedsiębiorstwa, osoby prowadzące działalność gospodarczą na własny rachunek oraz osoby wykonujące wolny zawód mogą również uzyskać korektę wysokości zaliczek na podatek dochodowy osób fizycznych i podatek dochodowy od osób prawnych. To samo dotyczy kwoty wyceny dla celów zaliczek na podatek od towarów i usług. W tym celu mogą oni złożyć wniosek do swojego urzędu skarbowego. Gdy tylko stanie się jasne, że dochody podatników w bieżącym roku będą prawdopodobnie niższe niż oczekiwano przed pandemią koronawirusa, zaliczki podatkowe zostaną szybko i łatwo ograniczone. Dzięki temu poprawi się sytuacja w zakresie płynności
- Zawieszenie środków egzekucyjnych: Do końca roku ma zostać zawieszona egzekucja zaległych zobowiązań podatkowych. Należy zrezygnować z dopłat za opóźnienia w płatnościach, które są prawnie należne w tym okresie. Dotyczy to zarówno podatku dochodowego i korporacyjnego, jak i podatku od sprzedaży.
Federalne Ministerstwo Finansów poinstruowało również administrację celną o podjęciu podobnych środków, które obejmują który administruje podatkiem energetycznym i podatkiem od transportu lotniczego. Mają one również zastosowanie do podatku od ubezpieczeń i podatku od wartości dodanej, o ile są one zarządzane przez Federalny Centralny Urząd Skarbowy.
Fundusz stabilizacyjny dla gospodarki
(Stan na 27 marca 2020 r.)
Rząd federalny uruchomił zakrojony na szeroką skalę fundusz stabilizacji gospodarczej o wartości do 600 mld euro. Fundusz ma łagodzić skutki gospodarcze pandemii dla przedsiębiorstw, których istnienie ma duże znaczenie dla Niemiec jako miejsca prowadzenia działalności gospodarczej lub rynku pracy. Ma on również na celu likwidację wąskich gardeł w płynności finansowej, wsparcie refinansowania na rynku kapitałowym, a przede wszystkim wzmocnienie bazy kapitałowej przedsiębiorstw. Fundusz Stabilizacji Gospodarczej składa się z 400 mld euro gwarancji państwowych na zobowiązania, 100 mld euro na bezpośrednie inwestycje państwowe, 100 mld euro na refinansowanie przez KfW. Możliwości wsparcia ze strony funduszu dotyczą również mniejszych przedsiębiorstw istotnych dla systemu oraz przedsiębiorstw w dziedzinie infrastruktury krytycznej, jak również przedsiębiorstw rozpoczynających działalność, które działają od 1 stycznia 2008 r. Fundusz może również inwestować bezpośrednio w spółki przez określony czas. Celem jest również zapobieżenie wyprzedaży niemieckich interesów gospodarczych i przemysłowych. Rząd federalny korzysta zatem z SoFFin – Specjalnego Funduszu Stabilizacji Rynku Finansowego – który funkcjonował już w czasie kryzysu finansowego.
Pakiet pomocowy dla podmiotów rozpoczynających działalność gospodarczą (Start-up)
(Status: 1 kwietnia 2020 r.)
Podmioty rozpoczynające działalność będą miały zasadniczo dostęp do wszystkich środków wsparcia w ramach pakietu pomocowego. Klasyczne instrumenty kredytowe często jednak nie odpowiadają potrzebom firm rozpoczynających działalność, młodych firm technologicznych oraz małych i średnich przedsiębiorstw. W wielu przypadkach nie spełniają one wymogów stawianych kredytobiorcom przez ich banki macierzyste ze względu na ich krótką obecność na rynku i zazwyczaj bardzo innowacyjny model biznesowy. Dlatego zaoferowano pakiet wsparcia dostosowany do ich potrzeb. W tym celu Niemcy inwestują około 2 miliardów euro i rozszerzają finansowanie kapitałem podwyższonego ryzyka, aby nadal móc finansować obiecujące nowe, innowacyjne przedsiębiorstwa z Niemiec. Pakiet środków ma obejmować w szczególności następujące elementy, które mają być wdrażane stopniowo:
- Wzmocnienie inwestorów dostarczających kapitału podwyższonego ryzyka (na poziomie funduszu) w celu dodatkowego zapewnienia kapitału spółkom portfelowym borykającym się z wąskimi gardłami płynności
- Wsparcie dla rund finansowania w przypadku niewywiązywania się ze zobowiązań przez inwestorów funduszy („rynek wtórny”)
- Wsparcie dla młodych przedsiębiorstw rozpoczynających działalność bez udziału inwestorów dostarczających kapitału podwyższonego ryzyka w grupie udziałowców oraz dla małych i średnich przedsiębiorstw
Baza danych finansowania rządu federalnego
(Status: 1 kwietnia 2020r.)
Baza danych finansowania rządu federalnego zawiera przegląd programów finansowania oferowanych przez rząd federalny, kraje związkowe i Unię Europejską. Przedsiębiorcy mogą znaleźć finansowanie dostosowane do projektu.
Rekompensata za pracę w skróconym wymiarze godzin
(Status 23 marca 2020r.)
Ułatwienie uzyskania rekompensatę za pracę w skróconym wymiarze godzin oraz lepsze jej warunki. Na przykład, tylko 10% pracowników w przedsiębiorstwie musi być dotkniętych absencją, aby składki na ubezpieczenie społeczne zostały zrekompensowane przedsiębiorcy (praca tymczasowa jest również włączona do systemu). W ten sposób zmniejsza się obciążenie przedsiębiorstw w znacznie większym stopniu niż w czasie kryzysu finansowego i gospodarczego 2008/2009.
Dodatek za skrócony czas pracy może być wykorzystany w przypadku zamknięcia zakładu lub trudności w zakładzie z powodu braku zamówień lub dostaw. W indywidualnych przypadkach może ona zostać przyznana na wniosek odpowiedniej właściwej agencji pracy. To, czy spełnione są warunki przyznania rekompensaty z tytułu skróconego czasu pracy, bada właściwa agencja pracy indywidualnie dla każdego przypadku.
Uproszczony dostęp do podstawowej ochrony
(Status: 03 kwietnia 2020 r.)
Wsparcie ma na celu zabezpieczenie potrzeb życiowych. Osoba, która przed dniem 1 czerwca 2020 r. złoży wniosek o przyznanie podstawowych świadczeń socjalnych i oświadczy, że nie posiada znaczących aktywów, może zachować oszczędności. Przez okres 6 miesięcy, szybko i niebiurokratycznie przyznawane są świadczenia na następujących zasadach:
- Kontrola posiadanych środków jest znacznie uproszczona;
- Wydatki na zakwaterowanie i ogrzewanie są ujmowane w kwocie rzeczywistej (za okres od dnia złożenia wniosku);
- samozatrudnienie nie musi być porzucane przy otrzymywaniu świadczeń;
- W celu otrzymania dodatku na dziecko nie jest już wykorzystywany dowód posiadania dochodów z ostatnich sześciu miesięcy przed złożeniem wniosku, lecz dowód posiadania bieżących dochodów z ostatniego miesiąca przed złożeniem wniosku.
Opracowanie:
Zbigniew Witamborski
Korespondent TLP w Niemczech
