14 lipca br. Komisja Europejska przyjęła pakiet środków, aby dostosować politykę UE w dziedzinie klimatu, energii, użytkowania gruntów, transportu i opodatkowania w taki sposób, aby obniżyć emisje gazów cieplarnianych netto o co najmniej 55 proc. do 2030 r. – w porównaniu z poziomami z 1990 r. Takie obniżenie poziomu emisji w najbliższej dekadzie to zasadniczy warunek, który może sprawić, by Europa stała się pierwszym na świecie kontynentem neutralnym dla klimatu do 2050 r. i wprowadziła w życie tzw. Europejski Zielony Ład.
Przedstawione wczoraj propozycje stanowią narzędzia prawodawcze, które służą realizacji celów zawartych w Europejskim prawie o klimacie oraz gruntownej transformacji naszej gospodarki i społeczeństwa zmierzającej do wg. założeń Komisji „sprawiedliwej, ekologicznej i dostatniej przyszłości”.
Co zawiera pakiet „fit for 55” dla transportu?
- Unijny system handlu uprawnieniami do emisji (EU ETS) decyduje o cenie emisji dwutlenku węgla i co roku obniża pułap emisji pochodzących z określonych sektorów gospodarki. W ciągu ostatnich 16 lat udało się obniżyć emisje pochodzące z produkcji energii elektrycznej i energochłonnych gałęzi przemysłu o 42,8 proc. Dzisiaj Komisja proponuje jeszcze większe obniżenie ogólnego pułapu emisji i zwiększenie rocznego tempa ich redukcji. Komisja proponuje również stopniowe wycofywanie bezpłatnych uprawnień do emisji dla lotnictwa oraz dostosowanie do światowego mechanizmu kompensacji i redukcji dwutlenku węgla dla lotnictwa międzynarodowego (CORSIA) oraz włączenie emisji z żeglugi po raz pierwszy do EU ETS. Aby rozwiązać problem braku redukcji emisji w transporcie drogowym i w budynkach, ustanowiono odrębny nowy system handlu uprawnieniami do emisji w odniesieniu do dystrybucji paliwa dla transportu drogowego i budynków. Komisja proponuje również zwiększenie funduszu innowacyjnego i funduszu modernizacyjnego.
- Uzupełnienie handlu uprawnieniami do emisji wymaga połączenia działań na rzecz rozwiązania problemu rosnących poziomów emisji w transporcie drogowym. Bardziej rygorystyczne rozporządzenie dot. norm emisji CO2 dla samochodów osobowych i dostawczych przyspieszą przejście na mobilność bezemisyjną dzięki wymogowi zmniejszenia średnich emisji z nowych samochodów o 55 proc. od 2030 r. i o 100 proc. od 2035 r. w porównaniu z poziomami z 2021 r. W rezultacie wszystkie nowe samochody rejestrowane od 2035 r. będą bezemisyjne.
- Aby zagwarantować kierowcom możliwość ładowania pojazdów lub zakupu paliwa w niezawodnej sieci w całej Europie, zmienione rozporządzenie w sprawie infrastruktury paliw alternatywnych nałoży na państwa członkowskie wymóg zwiększenia zdolności ładowania proporcjonalnie do sprzedaży samochodów bezemisyjnych oraz wymóg instalacji punktów ładowania i tankowania na głównych autostradach w regularnych odstępach: co 60 km w przypadku ładowania energią elektryczną i co 150 km w przypadku tankowania wodoru.
- W rozporządzeniu w sprawie wspólnego wysiłku redukcyjnego dla każdego państwa członkowskiemu określono zaostrzone wartości docelowe w zakresie redukcji emisji w przypadku budynków, transportu drogowego i krajowego transportu morskiego, rolnictwa, odpadów i małych sektorów przemysłu. Biorąc pod uwagę różne sytuacje wyjściowe i możliwości poszczególnych państw członkowskich, wartości te opierają się na ich PKB na mieszkańca i są dostosowane w celu uwzględnienia efektywności kosztowej.
Więcej informacji oraz propozycje legislacyjne można znaleźć tutaj.
Wstępna ocena TLP
„W pełni popieramy główny kierunek Europejskiego Zielonego Ładu, którego celem wg. założeń Komisji jest osiągniecie sprawiedliwej, ekologicznej i dostatniej przyszłości. Jednak diabeł tkwi w szczegółach. Zaproponowany przez Komisję tzw. pakiet „Fit for 55”to ogromna reforma, która wpływa na cały europejski biznes, w tym na sektor transportu. Dla nas kluczowe jest, aby polskie firmy transportowe pozostały konkurencyjne i mogły korzystać z unijnych funduszy wspierających zieloną transformację np. poprzez dopłaty na odnowę floty. Ponadto, nowe normy emisji CO2 dla samochodów dostawczych oraz wymogi dotyczące ograniczenia emisji dla sektora transportu muszą być ambitne, ale jednocześnie realistyczne do zrealizowania dla przemysłu oraz takich państw jak Polska, które mają inny punkt startowy niż np. Holandia.” – mówi prezes TLP Maciej Wroński.
*Więcej bieżących informacji na strefie członkowskiej TLP.
Opracował:
Adam Dorywalski
Stały Przedstawiciel TLP przy UE
