Umowa między UE a Zjednoczonym Królestwem rozciąga w dużej mierze stosowane do przewozów zasady, które dotychczas uregulowane były w prawie unijnym, ale jednocześnie wprowadza pewne ograniczenia. Wskazujemy zatem, na jakich warunkach polskie firmy transportowe mogą wykonywać przewozy na Wyspy, jakie dokumenty i zezwolenia powinny posiadać, z czym mogą być problemy.
Jedną z branż, która szczególnie odczuwa skutki tego, że od 1 stycznia 2021 r. Wielka Brytania stała się dla nas państwem trzecim, jest transport. Polscy przewoźnicy wykonywali do tej pory ok. 500 tys. przewozów przez kanał La Manche rocznie, a kierunek brytyjski był czwartym co do wielkości rynkiem obsługiwanym przez nasze firmy transportowe.
Bardzo ważną kwestią są dla przewoźników zasady i warunki określające dostęp do tego rynku. Odpowiednie uregulowania zawarto w umowie o handlu i współpracy między Unią Europejską i Europejską Wspólnotą Energii Atomowej a Zjednoczonym Królestwem Wielkiej Brytanii i Irlandii Płn. (Dz.Urz. UE z 2020 r. L 444, s. 14; dalej: umowa o handlu i współpracy), która zajęła miejsce stosowanego w tym zakresie do 31 grudnia 2020 r. prawa unijnego. W przypadku przewozów dwustronnych, tranzytowych i przewozów typu cross-trade wykonywanych pomiędzy innymi państwami członkowskimi UE a Wielką Brytanią postanowienia te znaleźć można w pozycji trzeciej „Transport drogowy” części drugiej umowy pt. „Handel, transport, rybołówstwo i inne” oraz w dodatkach i załącznikach do tego porozumienia. Wprawdzie umowa o handlu i współpracy nie została jeszcze ratyfikowana przez państwa członkowskie, ale obowiązuje na podstawie decyzji Rady Unii Europejskiej o jej tymczasowym stosowaniu. Problemem może być ewentualne jej odrzucenie przez jedno lub kilka unijnych państw, ale jest to mało prawdopodobne.
Przedsiębiorcy, których dotyczy umowa
Umowa o handlu i współpracy określa zasady dostępu do brytyjskiego rynku dla unijnych przewoźników wykonujących transport drogowy w rozumieniu przepisów rozporządzeń: WE 1071/2009, WE 1072/2009 i WE 1073/2009. Zgodnie z tymi przepisami przewoźnikiem jest przedsiębiorca używający do przewozów rzeczy pojazdów lub zespołów pojazdów o dopuszczalnej masie całkowitej od 3,5 ton wzwyż. Pamiętać jednak należy, że w 2022 r. wejdą zmiany wprowadzone tzw. pakietem mobilności, zgodnie z którymi transport drogowy rzeczy obejmować będzie także przewozy wykonywane pojazdami (zespołami pojazdów) od 2,5 do 3,5 tony. Zgodnie z unijnymi przepisami przewoźnikiem jest także przedsiębiorca wykorzystujący do przewozu pasażerskiego autobusy, czyli pojazdy przeznaczone konstrukcyjnie do przewozu więcej niż 9 osób, łącznie z kierowcą.
Wymóg posiadania licencji wspólnotowej
Według umowy o handlu i współpracy podstawowym dokumentem uprawniającym unijnych przedsiębiorców do wykonywania na terytorium Zjednoczonego Królestwa przewozów rzeczy albo osób jest nadal licencja wspólnotowa. Wypis z tej licencji powinien zawsze znajdować się w wykorzystywanym do przewozów pojeździe i być okazywany przez kierowcę na żądanie brytyjskich organów uprawnionych do kontroli ruchu i transportu drogowego.
Co bardzo ważne, umowa o handlu i współpracy uwzględnia wspomniane wcześniej zmiany wprowadzone przez pakiet mobilności, gdyż od 21 lutego 2022 r. Brytyjczycy będą wymagać wypisu z licencji także od kierowców pojazdów o dopuszczalnej masie całkowitej od 2,5 do 3,5 tony. Do tego czasu przewozy rzeczy wykonywane busami na terytorium Zjednoczonego Królestwa nie wymagają posiadania w pojeździe unijnych uprawnień przewozowych.
Kierowcy: konieczne świadectwa kwalifikacji zawodowej
Dodatkowo umowa o handlu i współpracy wymaga, aby każdy pojazd wykorzystywany w przewozach przez przewoźnika był prowadzony przez kierowcę posiadającego ważne świadectwo kwalifikacji zawodowej, które potwierdza fakt spełnienia wymagań w zakresie obowiązkowych szkoleń: kwalifikacji wstępnej i szkoleń okresowych. W przypadku kierowców zatrudnionych przez polskich przewoźników wymóg posiadania tego świadectwa dokumentowany jest przez:
> umieszczony w prawie jazdy przy odpowiedniej jego kategorii kod 95, lub
> odpowiedni wpis w karcie kwalifikacji kierowcy.
Czytaj całość na Dziennik Gazeta Prawna przejdź tutaj.
AUTOR:
Maciej Wroński
Prezes TLP
