W dniach 21-22 września 2016 roku odbyło się spotkanie robocze organizacji pracodawców BusinessEurope dotyczące kwestii socjalnych. Przede wszystkim, koncentrowało się ono na najnowszych propozycjach legislacyjnych na forum Unii Europejskiej: począwszy od rewizji dyrektywy o delegowaniu pracowników i Europejskiego Filaru Praw Socjalnych, po tematy związane z autonomicznymi porozumieniami partnerów społecznych, czy też pakietem propozycji legislacyjnych dotyczących równowagi między życiem zawodowym a prywatnym (zwiększenie elastyczności czasu pracy).
Tematami, które były przedmiotem szczególnego zainteresowania TLP były kwestie związane z rewizją dyrektywy o delegowaniu. BusinessEurope wraz z organizacjami członkowskimi, w tym TLP, aktywnie angażuje się w upowszechnianie wiedzy na temat potencjalnych skutków rewizji dyrektywy o delegowaniu dla pracodawców. Organizacje pracodawców podkreślają, iż proponowana zmiana przepisów o delegowaniu pracowników na poziomie europejskim znacząco zwiększa niestabilność prawną prowadzenia działalności gospodarczej, jak i sytuację prawną samych pracowników. Prowadzi jednocześnie do wykluczania z lokalnych rynków podmiotów z państw tzw. nowej Unii.
Na szczególne zainteresowanie zasługują także projekty związane z tworzeniem tzw. Europejskiego Filaru Praw Socjalnych oraz Europejskiej Platformy Pracy Nierejestrowanej (Platform of Undeclared Work).
Dla przypomnienia: w dniu 8 marca 2016 roku Komisja Europejska rozpoczęła konsultacje dotyczące Europejskiego Filaru Praw Socjalnych („Filar”). Projekt ten został zapowiedziany J.C Junckera w wystąpieniu State of the Union 9 września 2015 roku, jako jeden z priorytetów politycznych w zakresie polityki socjalnej UE. Zgodnie z wyjaśnieniami Komisji Europejskiej, która promuje projekt, ma on służyć ponownej ocenie celów społecznych, jakie legły u podstaw Unii Europejskiej i które zostały wyrażone w prawie Unii Europejskiej, m.in. w swobodach gospodarczych i licznych prawach socjalnych przyznanych obywatelom UE. Podkreśla się, że „Filar może służyć za kompas wyznaczający kierunek działań na rzecz odnowionej konwergencji w strefie euro. Ten europejski filar praw socjalnych powinien być uzupełnieniem tego, co już razem osiągnęliśmy w dziedzinie ochrony pracowników w UE”. Innymi słowy, Filar ma stanowić wyznacznik kierunków legislacyjnych Unii Europejskiej oraz państw członkowskich w zakresie praw socjalnych. Należy jednak podkreślić, iż Filar dotyczy formalnie tylko państw członkowskich Unii Europejskiej ze strefy Euro. Pozostałe kraje członkowskie będą mogły dołączyć do Filaru na zasadzie dobrowolności.
Zważywszy na fakt, iż kwestie ujęte w ramach Filaru dotyczą tak istotnych kwestii jak:
(1) równe szanse oraz dostęp do rynku pracy,
(2) uczciwe warunki pracy (w tym kwestie minimalnego wynagrodzenia) oraz
(3) adekwatna i zrównoważona ochrona socjalna.
Wszelkie działania legislacyjne w w/w zakresie winny być przedmiotem szczególnego zainteresowania pracodawców, także z Polski. Zwracamy uwagę, że w ramach Filaru postulowane jest wprowadzenie systemu zatrudniania, które przewiduje „uczciwe wynagrodzenia” („all employment shall be fairly remunerated”), pozwalające na godny standard życia. Płace minimalne powinny być ustanawiane przy użyciu transparentnego i przewidywalnego mechanizmu. Płace winny ewoluować zgodnie z rozwojem produktywności, w ramach konsultacji z partnerami społecznymi oraz zgodnie z praktykami narodowymi.
Podkreślamy jednocześnie, że wprowadzenie dodatkowych przepisów w strefie Euro może oznaczać, iż przedsiębiorcy z państw członkowskich spoza niej, chcąc świadczyć usługi w strefie Euro, będą musieli musieli się do tych przepisów stosować. Projekt Filaru budzi liczne kontrowersje przedsiębiorców z krajów UE z uwagi na bardzo niejasny charakter prawny projektu oraz tego, czym ma być Filar. Chodzi w szczególności o takie kwestie, jak np. to, czy Filar będzie stanowił zbiór przepisów, niewiążące zalecenia czy też będzie uzupełniał kartę Praw Podstawowych UE.
Odnosząc się do platformy walki z pracą nierejestrowaną (pracą nielegalną), 2 lutego 2016 r. Parlament Europejki przyjął w pierwszym czytaniu decyzję ustanawiającą platformę na rzecz przeciwdziałania pracy nierejestrowanej, zaś 11 marca 2016 r. została ona opublikowana w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej. Platforma rozpoczęła swe działanie od maja 2016 roku. Zgodnie z oficjalnymi informacjami, Platforma ma umożliwić ekspertom z całej UE wymianę informacji i sprawdzonych rozwiązań, analizować krajowe i unijne narzędzia do walki z pracą nierejestrowaną. Platforma ma za zadanie również zbadanie, jak w walce z transgraniczną pracą nierejestrowaną może pomóc lepsza wymiana danych między administracjami krajowymi oraz wspólne zasady dokonywania inspekcji. Jej celem jest również propagowanie wspólnych szkoleń i wymiany pracowników. Platforma będzie spełniała szczególną rolę w zakresie wymiany informacji o pracownikach delegowanych. TLP na bieżąco monitoruje wszelkie prace, które w ramach Platformy mają być prowadzone.
Joanna Jasiewicz