W toku sesji plenarnej Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego (EKES) w dniach 5-6 lipca został przyjęty projekt opinii (EKES) „Wniosek dotyczący rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady zmieniającego rozporządzenie (WE) nr 883/2004 w sprawie koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego oraz rozporządzenie (WE) nr 987/2009 dotyczące wykonywania rozporządzenia (WE) nr 883/2004”. Opinia w przedmiocie proponowanych przez Komisję Europejską zmian w zakresie systemów zabezpieczenia społecznego została wypracowana przez Sekcję Zatrudnienia, Spraw Społecznych i Obywatelstwa EKES.
Jak czytamy w opinii EKES odnotowuje, że znaczenie dla mobilności pracowników mają zarówno wniosek dotyczący przeglądu rozporządzenia w sprawie koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego, jak i dyrektywa o delegowaniu pracowników. Ponieważ jednak oba te instrumenty dotyczą różnych kwestii, EKES obawia się, że odniesienie się we wniosku dotyczącym przeglądu rozporządzenia w sprawie koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego do definicji zawartych w planowanym przeglądzie dyrektywy o delegowaniu pracowników doprowadzi w praktyce do mniejszej pewności prawa.
W dalszej części EKES zwraca uwagę, iż „Dyrektywa o delegowaniu pracowników dotyczy warunków zatrudnienia pracowników delegowanych (w tym wynagrodzenia), a rozporządzenie w sprawie koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego ma na celu określenie, który system zabezpieczenia społecznego ma zastosowanie. Nowy wniosek nie zmienia zakresu przepisów UE dotyczących koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego ani też dyrektywy o delegowaniu pracowników. EKES obawia się zatem, że odniesienie się we wniosku dotyczącym przeglądu rozporządzenia w sprawie koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego do definicji zawartych w planowanym przeglądzie dyrektywy o delegowaniu pracowników – co ma na celu ułatwienie ich zastosowania – w istocie doprowadzi w praktyce do mniejszej pewności prawa. Zawarcie w rozporządzeniu (które jest wiążące i bezpośrednio stosowane we wszystkich państwach członkowskich) odniesienia do dyrektywy (wiążącej dla państw członkowskich wyłącznie w odniesieniu do wyniku, który należy uzyskać) wzbudza wątpliwości prawne. EKES zauważa, że istnieje potrzeba zapewnienia jednolitych warunków stosowania szczególnych przepisów dotyczących koordynacji zabezpieczenia społecznego w zakresie delegowania pracowników. Obejmuje to określenie sytuacji, w których wydawany jest dokument przenośny A1, ustalanie kwestii, które należy sprawdzić przed jego wydaniem, a także wycofanie dokumentu w przypadku jego zakwestionowania. Biorąc pod uwagę fakt, że aspekty te mogą mieć kluczowe znaczenie dla stosowania w praktyce artykułów 12 i 13 rozporządzenia nr 883/2004, EKES jest zaniepokojony nadaniem Komisji Europejskiej tak nieprecyzyjnie zdefiniowanych uprawnień. Pożądane byłoby przekazanie EKES-owi informacji zwrotnych dotyczących wdrażania tych uprawnień, a następnie dokonanie oceny wpływu nowych procedur, ponieważ delegowanie pracowników jest kwestią bardzo drażliwą. EKES jest również zaniepokojony łącznym wpływem nowych przepisów dotyczących delegowania, wspomnianych już zmian technicznych dotyczących przepisów w zakresie zabezpieczenia społecznego oraz coraz większej liczby inicjatyw krajowych mających na celu kontrolowanie pracowników z innych krajów UE. Coraz większa złożoność wynikająca z połączenia tych różnych przepisów może ograniczyć mobilność transnarodową i powinna być uważnie monitorowana na szczeblu europejskim. Ponadto istnieje również konieczność poszanowania przepisów dotyczących zabezpieczenia społecznego w odniesieniu do pracowników delegowanych.”
Powyższe stanowisko EKES należy przyjąć z zadowoleniem, gdyż EKES dostrzegł niebezpiecznie prawne uproszczenia w sytuacji prawnej pracowników delegowanych. System koordynacji w zakresie ubezpieczeń społecznych ma służyć obywatelom i wspierać ich mobilność a nie chronić lokalne rynki pracy. EKES widzi także niebezpieczeństwo w niedopracowaniu propozycji przepisów w przedmiocie zaświadczeń A1, co jest szczególnie istotne w sektorze transportu międzynarodowego.
Miejmy nadzieję, że opinia zostanie dogłębnie przeanalizowana przez Komisję Europejską jak i Parlament i Radę przed podjęciem jakichkolwiek prawnie wiążących decyzji legislacyjnych.
Pełen tekst opinii:
https://tlp.org.pl/wp-content/uploads/2017/07/ekes_opinia_koordynacja.pdf
Opracowała Joanna Jasiewicz
