Poniżej nasze cykliczne podsumowanie istotnych inicjatyw legislacyjnych i zmian w zakresie prawa pracy oraz dziedzin z nim związanych. Początek drugiego kwartału br. był zdecydowanie zdominowany przez tematykę ustaw covidowych, od Tarczy 1 po Tarczę 4.
Tarcze Antykryzysowe
Maj i czerwiec były okresem intensywnych seminariów naukowych poświęconych Tarczom Antykryzysowym. Świat nauki prawa pracy szczegółowo i głęboko omawiał poszczególne instytucje proponowane przez Tarcze jak dofinansowanie, obniżanie wymiaru czasu pracy czy rozliczanie nadgodzin. Wiele dyskusji było poświęconych prawidłowemu formułowaniu porozumień z przedstawicielami pracowników/związkami zawodowymi oraz należytej wykładni wielu niejasnych przepisów z Tarcz. Dyskusje odnosiły się także do wymiany doświadczeń z prac i interpretacji poszczególnych urzędów udzielających dofinansowania. Choć temat naszych dyskusji wydaje się trudny dla osób, które nie zajmują się zawodowo prawem, to nieustająco zachęcamy do kontaktu i zadawania pytań/zgłaszania praktycznych problemów związanych z procesem stosowania przepisów z Tarczy.
Delegowanie
- Wdrażanie zrewidowanej dyrektywy o delegowaniu pracowników – konsekwentnie od wielu miesięcy pracujemy w ramach BusinessEurope w specjalnym zespole roboczym ds. wdrażania nowej dyrektywy o delegowaniu pracowników w ramach świadczenia usług. Te przepisy będą stosowane od 30 lipca 2020 do pracowników delegowanych w UE, prócz kierowców międzynarodowych. Ci zaś oczekują zakończenia prac nad Pakietem Mobilności. Grupa komentuje już ostatnią wersję raportu europejskiej grupy roboczej ds. wdrożenia w której państwa członkowskie oraz partnerzy społeczni wypracowywali zasady postępowania z nowymi przepisami. Zwracamy uwagę, że część państw członkowskich nie wdrożyła nowych przepisów o delegowaniu w swoich porządkach krajowych, tak też pracodawcy nie maja możliwości przygotowania się do nowych warunków prawnych i finansowych delegowania. Opóźnienia występują nawet w Niemczech (zob. link do projektu przepisów tutaj.
- Opóźnienia we wdrażaniu zrewidowanej dyrektywy o delegowaniu w UE i potencjalne komplikacje prawne, które to opóźnienia może wywołać spowodowało aktywność polskich europosłów, którzy złożyli pytania do Komisji Europejskiej. Europosłowie dopytują jak pracodawcy maja się przygotować do zmian od 30 lipca 2020 skoro brak przepisów krajowych.
- BusinessEurope oraz Konfederacja Lewiatan (z którymi współpracuje TLP) podejmowały działania celem przesunięcia w czasie daty stosowania dyrektywy o delegowaniu pracowników. Niestety nie znalazło to poparcia w Komisji Europejskiej, która nie podejmie prac nad zmianą terminu stosowania dyrektywy. Data 30 lipca 2020 pozostaje aktualna.
- Parlament Europejski przyjął z końcem czerwca rezolucję w sprawie pracowników delegowanych (i innych kategorii pracowników transgranicznych). Europosłowie apelują o:
- bezwzględne przestrzeganie zasady równej płacy za tę samą pracę oraz godnych warunków pracy i zakwaterowania pracowników delegowanych
- zwiększenie kontroli krajowych w ww. zakresie oraz angażowanie Europejskiego Urzędu ds. Pracy do kontroli transgranicznych
- zapewnienie poszanowania zasad bhp w czasie podróży jak i warunków zapewniających dystans społeczny
- zapewnienie pracownikom transgranicznym (delegowanym, sezonowym) dostępu do testów na obecność koronawirusa
- dostęp do należytej informacji o ryzykach na stanowisku pracy
- Znowu zarysowują się problemy z delegowaniem we/do Francji. Na spotkaniu, które miało się odbyć 24 czerwca br. Prezydent Macron przyjrzy się z partnerami społecznymi kwestii pracowników delegowanych we/do Francji. Spotkanie ma odpowiedzieć między innymi na pytanie czy pracodawcy będą musieli wybierać między korzystaniem z delegowania a możliwością uzyskania pomocy publicznej.
Ubezpieczenia społeczne w UE – przepisy o koordynacji systemów ubezpieczeń społecznych
- Po posiedzeniach w Parlamencie Europejskim oraz wystąpieniach Komisji Europejskiej wiemy, że Parlament i Komisja Europejska są zdeterminowane by szybko zakończyć prace nad nowelizacją przepisów o koordynacji systemów ubezpieczeń społecznych. Ostatnie prace, które są w impasie na ostatnim etapie legislacyjnym- zawierają propozycje, które (jeśli przegłosowane) ułatwią (niebezpieczna) zmianę prawa właściwego dla ubezpieczeń społecznych pracowników. Na razie ciągle brak porozumienia między państwami członkowskimi dot. zmiany przepisów o koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego. Punktem największego sporu jest uprzednia notyfikacja delegowania w momencie ubiegania się o wydanie zaświadczenia A1. Komisja Europejska chce, by wykorzystywać istniejące narzędzia cyfrowe i elektroniczny system wydawania zaświadczeń A1 (obowiązkowy od grudnia 2023) do uprzedniej notyfikacji państwa przyjmującego o planowanym delegowaniu danego pracownika z państwa wysyłającego. To ułatwi kontrolę. Pracownik tak (automatycznie) zgłoszony do delegowania będzie pracował legalnie na podstawie takiego zgłoszenia do czasu wydania zaświadczenia A1. Prace w tym zakresie nie zostały jeszcze ponowione.
Porozumienie autonomiczne partnerów społecznych – digitalizacja
Ostatnie miesiące były okresem wytężonej pracy europejskich partnerów społecznych jak BusinessEurope. Trwały intensywne prace nad autonomicznym porozumieniem ramowym, które ma pomóc pracodawcom i pracownikom w ustalaniu zasad ucyfrowienia ich środowiska pracy.
Porozumienie ma być wdrożone do krajowych porządków prawnych w ciągu trzech lat od daty jego podpisania czyli 22 czerwca 2020 roku.
Porozumienie reguluje następujące najważniejsze obszary:
- Kompetencje „cyfrowe” oraz zabezpieczenie zatrudnienia
- Zmiany w zakresie „odłączenia” z pracą
- Sztuczna inteligencja, w tym zabezpieczenie zasady, iż człowiek jest w punkcie głównym zmian
- Poszanowanie i zabezpieczenie ludzkiej godności oraz zasad nadzoru, w tym praw człowieka
Zwracamy także uwagę, że UNESCO wydało międzynarodowe wytyczne dotyczące etycznego wykorzystywania sztucznej inteligencji (między innymi w środowisku pracy). Zainteresowanych zapraszam do kontaktu.
Raporty międzynarodowe o wpływie COVID-19 na transport międzynarodowy – sytuację kierowców międzynarodowych
Zarówno Międzynarodowa Organizacja Pracy (instytucja odpowiadająca za wypracowywanie międzynarodowych standardów pracy) jak i europejski think tank związków zawodowych wypracowały raporty dotyczące sytuacji kierowców międzynarodowych w czasie pandemii. Wnioski z raportów sprowadzają się do następujących twierdzeń:
- ujęcie transportu jako kluczowej usługi
- uznanie kluczowej roli kierowców międzynarodowych oraz przyznanie im szczególnej ochrony
- wypracowanie gwarancji z zakresu bhp dla kierowców międzynarodowych zwłaszcza w transgranicznej logistyce
- priorytetowe przyznanie pomocy MSP z sektora transportu drogowego
- zainicjowanie pogłębionego dialogu społecznego na poziomie krajowym celem wspierania transportu drogowego oraz wpracowanie rozwiązań ochronnych dla kierowców.
Prezydencja niemiecka od 1 lipca 2020
Przypominamy, że od 1 lipca 2020 Niemcy przejmą prezydencję w UE czyli koordynację prac legislacyjnych. W ostatnich dniach Niemcy przedstawili program (wraz z pozostałymi dwoma prezydencjami) definiujący ich priorytety. Według programu priorytetami są między innymi:
- dalsze urzeczywistnianie Europejskiego Filaru Praw Socjalnych – Filar obejmuje między innymi gwarancje płac minimalnych.
- wdrażanie zaleceń dla biznesu w zakresie praw człowieka (UN guidelines on business and social rights)
- nowoczesny CSR
- Warto zwrócić uwagę na ostatnią publikację europejskiego think tanku związków zawodowych poświęconą koncepcji tworzenia prawa w wersji „one in, one out” , której wprowadzeniem oraz konsekwentnym stosowaniem jest zainteresowana nachodząca prezydencja niemiecka w UE.
Koncepcja zakłada że nowe obciążenie (prawne) jest równoważone usunięciem innego, starszego już istniejącego. Autorzy raportu:
- zadają sobie pytania czy/jak, jak głęboko, w których sektorach należałoby zmienić intensywność regulacji prawnych.
- twierdzą, że największym problemem nie są obciążenia prawne (reglamentacyjne) czy administracyjne w UE, lecz brak dostatecznej integracji m.in. polityk fiskalnych, socjalnych, środowiskowych. Nadmiar regulacji może wynikać z działań samych państw członkowskich
- obciążenia (prawne) winny być analizowane i akceptowane przy użyciu kryterium użyteczności „wyższej” m.in dla biznesu w UE
- proces legislacyjny(zwłaszcza po pracach tzw. trilogu) powinien m.in podsumowywać wszystkie nowe obciążenia
- postulują wprowadzenie katalogu występujących obciążeń (zbędnych) jak i pogłębianie procesu konsultacji w UE, by nie tworzyć przepisów ze zbędnymi nowymi obowiązkami
PLANY ZMIAN/ZMIANY W PRAWIE – ASPEKTY SOCJALNE
Przedstawienie nowości w wybranych obszarach. Przejdź do pełnego Przeglądu Prawnego TLP klikając tutaj.
Opracowała:
Joanna Jasiewicz
Adwokat/Pełnomocnik Zarządu TLP
