W dniu 1 lipca 2016 roku wejdą w życie kolejne przepisy wykonawcze (dekret) do ustawy nr 2015-990 o rozwoju, działalności i równych szansach gospodarczych (Loi n° 2015-990 du 6 août 2015 pour la croissance, l’activité et l’égalité des chances économiques) z dnia 6 sierpnia 2015 (potocznie zwana „Loi Macron”), tym razem dotyczące transportu międzynarodowego. Dekret nr 2016-418 z dnia 7 kwietnia 2016 roku adaptujący tytuł VI księgi II pierwszej części kodeksu pracy na potrzeby przedsiębiorstw transportowych oddelegowujących pracowników w transporcie drogowym i wodnym na terytorium kraju, i zmieniający treść kodeksu transportu budzi jednak liczne kontrowersje z uwagi na jego ogólnikowe brzmienie.
Dekret nr 2016-418 potwierdza, iż branża transportu międzynarodowego nie została wyłączona z przepisów o delegowaniu pracowników nawet z uwagi na wysoko mobilną naturę pracy świadczonej w transporcie międzynarodowym.
Zgodnie z dekretem, w przypadku spełnienia warunków ustawowych dla uznania, że dany pracownik jest delegowany na terytorium Francji, pracodawca polski zostanie zobowiązany do wydania dla każdego pracownika zaświadczenia o delegowaniu.
Okres ważności takiego zaświadczenia odpowiada okresowi wskazanemu przez przedsiębiorstwo w maksymalnej długości sześciu miesięcy, licząc od daty wystawienia. Zaświadczenie może dotyczyć więcej niż jednej operacji oddelegowania. Oznacza to, że nie trzeba wydawać zaświadczenia o delegowaniu na każdy przejazd pracownika, lecz wystarczy zbiorcze zaświadczenie o delegowaniu. Zaświadczenie wystawiane jest w języku francuskim przed rozpoczęciem pierwszej operacji oddelegowania. Powinno ono zostać opatrzone datą, podpisem i zawierać:
- nazwę lub firmę, jak również adres pocztowy i elektroniczny, dane telefoniczne przedsiębiorstwa lub zakładu zatrudniającego pracownika, formę prawną przedsiębiorstwa, nazwiska i imiona, datę i miejsce urodzenia osoby lub osób zarządzających, oznaczenie organu ubezpieczeń społecznych lub podobnego, do którego przedsiębiorstwo odprowadza składki na ubezpieczenie społeczne lub równoważne;
- nazwisko i imiona, datę i miejsce urodzenia, adres zamieszkania, narodowość, datę podpisania umowy o pracę oraz oznaczenie prawa pracy mającego zastosowanie do umowy o pracę, kwalifikacje zawodowe oddelegowanego pracownika;
- stawkę godzinową wynagrodzenia brutto, w zależności od potrzeby w przeliczeniu na euro, jak również warunki pokrywania przez przedsiębiorstwo kosztów poniesionych na zakwaterowanie i wyżywienie, za każdy dzień oddelegowania, przyznane oddelegowanemu pracownikowi;
- firmę lub nazwisko i imiona, jak również adres pocztowy i elektroniczny oraz dane telefoniczne przedstawiciela pracodawcy na terytorium Francji.
Ponadto:
- dla przedsiębiorstw transportu drogowego, dane dotyczące wpisu do elektronicznego krajowego rejestru przedsiębiorstw transportu drogowego zgodnie z artykułem 16 Rozporządzenia (WE) nr 1071/2009 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 21 października 2009 roku ustanawiającego wspólne zasady dotyczące warunków wykonywania zawodu przewoźnika drogowego i uchylającego dyrektywę Rady 96/26/WE.
Dekret mocno akcentuje obowiązki przedstawiciela pracodawcy we Francji (dekret nie wskazuje jednak czy ma być to osoba prawna czy osoba fizyczna, stowarzyszenie etc). Przedstawiciel przedsiębiorstwa przechowuje i przestawia na żądanie pracowników kontroli następujące dokumenty (lista nie jest wyczerpująca):
- odcinki wypłaty za okres oddelegowania każdego oddelegowanego pracownika lub wszelkie dokumenty równoważne zaświadczające o wynagrodzeniu i zawierające następujące wzmianki :
- Stawkę godzinową brutto, w tym kwoty powiększone z tytułu nadgodzin, przeliczone na euro;
- Okres i rozkład czasu pracy, stanowiące podstawę wynagrodzenia, z wyszczególnieniem godzin rozliczanych na podstawie zwykłej stawki oraz stawki powiększonej;
- urlopy i dni wolne oraz elementy wynagrodzenia, które się do nich odnoszą;
- wszelkie dokumenty zaświadczające rzeczywistą wypłatę wynagrodzenia.
Niestety, na chwilę obecną katalog wymaganych dokumentów, zwłaszcza dotyczący dokumentów zaświadczających o rzeczywistej wypłacie wynagrodzenia jest bardzo nieprecyzyjny. Jego doprecyzowanie wymaga niezwłocznej interwencji odpowiednich władz francuskich, tak by do 1 lipca 2016 roku zostały wyjaśnione podstawowe zasady prawidłowego rozliczenia pracowników, w szczególności ekwiwalencja świadczeń.
Dekret odnosi się również do kwestii współodpowiedzialności beneficjenta usług pracodawcy. I tu dekret nie jest konsekwentny z uwagi na zamienne posługiwanie się pojęciem usługodawcy, odbiorcy usługi jak i podmiotu do którego pracownik został rzekomo oddelegowany. W przypadku specyfiki transportu międzynarodowego gdzie pojęcia usługobiorcy i odbiorcy usługi (we Francji) nie są zbieżne kwestia odpowiedzialności solidarnej za zobowiązania wynikające z dekretu wymaga pilnego i oficjalnego wyjaśnienia.
Zaświadczenie o oddelegowaniu sporządza się w dwóch egzemplarzach, z których jeden jest wydawany oddelegowanemu pracownikowi celem przechowywania na pokładzie środka transportu wykorzystywanego do realizacji usługi, drugi natomiast, zależnie od przypadku, jest przechowywany albo przez przedstawiciela przedsiębiorstwa, lub też przez przedsiębiorstwo korzystające z usług oddelegowanego pracownika w transporcie drogowym lub transporcie wodnym.
Na pokładzie środka transportu wykorzystywanego do realizacji usług przechowuje się również, celem przedłożenia pracownikom kontroli
- umowę o pracę oddelegowanego pracownika w transporcie drogowym lub transporcie wodnym ;
- przetłumaczone na język francuski egzemplarze umowy o udostępnienie oraz aneksu do umowy o pracę (którego kwestie regulują dodatkowo przepisy francuskie)
Obowiązek przechowywania dokumentacji w pojeździe nabiera szczególnego znaczenia dla osób zarządzających danym podmiotem. Zgodnie bowiem z dekretem „dyrektora przedsiębiorstwa” (i tu wątpliwość definicyjna do wyjaśnienia), podlega karze grzywny przewidzianej za wykroczenia za brak zaświadczenia o delegowaniu w pojeździe lub za jego nieprawidłową treść. Grzywny są wymierzane w wysokościach 450-750 EUR za wykroczenie. Niezależnie, dany podmiot będzie skonfrontowany z koniecznością poniesienia kar administracyjnych – grzywien – za niedopełnienie obowiązków wynikających z dekretu w wysokości, co do zasady, do 2000 EUR za naruszenie.
TLP złożyło skargę do Komisji Europejskiej na przepisy dekretu nr 2016-418 wraz z odpowiednimi przepisami Loi Macron wskazując na ich niezgodność z swobodą świadczenia usług oraz innymi przepisami prawa Unii Europejskiej. W wyniki wewnętrznej telekonferencji z kwietnia 2016 roku oraz licznymi pytaniami praktycznymi , które się pojawiły w jej wyniku, TLP pracuję nad opracowaniem prawnym dla członków. TLP zwróciło się także do Ambasady Francuskiej z pisemnym wnioskiem o przedłożenie oficjalnej interpretacji wydanego dekretu nr 2016-418.
JJ