1 września 2016 roku Komisja Europejska przedstawiła wstępną ocenę skutków regulacji projektu „Wzmocnienie ustawodawstwa socjalnego w transporcie drogowym” („Enhancement of the social legislation in road transport”) i w ciągu najbliższych dni przedstawi oficjalny formularz do konsultacji społecznych, które są zaplanowane na 12 tygodni.
Powyższy dokument nawiązuje wprost do wydanej w dniu 28 marca 2011 roku Białek Księgi „Plan utworzenia jednolitego europejskiego obszaru transportu – dążenie do osiągnięcia konkurencyjnego i zasobooszczędnego systemu transportu” (KOM(2011) 144). Tytułem przypomnienia, Biała Księga wskazuje, że budowie jednolitego europejskiego obszaru transportu ma towarzyszyć większy stopień ujednolicenia i egzekwowania przepisów w zakresie spraw socjalnych, bezpieczeństwa i ochrony oraz środowiska, norm w zakresie usług minimalnych i praw użytkowników. Biała Księga kładzie silny nacisk na poprawę warunków pracy w transporcie międzynarodowym. Czytamy w niej, że „otwarciu rynku transportu musi towarzyszyć lepsza jakość miejsc i warunków pracy, jako że zasoby ludzkie są kluczowym składnikiem systemu transportowego wysokiej jakości. Wiadomo również, że niedobory siły roboczej i kwalifikacji staną się w przyszłości znaczącym problemem w sektorze transportu. Ważne będzie, aby konkurencyjność i agenda społeczna współgrały ze sobą w oparciu o dialog społeczny w celu uniknięcia konfliktów społecznych, które spowodowały znaczne straty gospodarcze w szeregu sektorów, zwłaszcza w lotnictwie.”. Jednocześnie Komisja Europejska wspomina o utworzeniu Kodeksu społecznego dotyczący osób zatrudnionych w transporcie drogowym wykonujących pracę w trasie oraz „zachęca do dialogu między partnerami społecznymi oraz wspieranie go w celu osiągnięcia porozumienia w zakresie kodeksu społecznego dotyczącego osób zatrudnionych w transporcie drogowym wykonujących pracę w trasie obejmującego również kwestie pozorowanej własnej działalności gospodarczej”.
W konsultacji „Wzmocnienie ustawodawstwa socjalnego w transporcie drogowym” z września 2016 roku Komisja Europejska wskazuje, że jest ona narzędziem pomocniczym w kontekście rozpoczętej dyskusji o tzw. „inicjatywach drogowych”. Komisja dostrzega konieczność podjęcia dyskusji w przedmiocie ustawodawstwa socjalnego nie tylko z uwagi na prace nad rewizją dyrektywy o delegowaniu, ale przede wszystkim na pojawiające się praktyczne problemy w sektorze transportu jak niespójne krajowe interpretacje wspólnych zasad obowiązujących w Unii Europejskiej, niespójne i nieefektywne kontrole czy też znaczna niepewność prawna co do sytuacji krajowych i zagranicznych przewoźników. Komisja wskazuje, że jednostronne, krajowe działania np. w przedmiocie płac minimalnych czy też tygodniowych okresów odpoczynku są niewłaściwe. Najbardziej problematyczne obszary to m.in. wynagrodzenia, czas pracy i odpoczynku, współodpowiedzialność za naruszenia czy zakres dotychczasowych regulacji (pojazdy do 3.5 tony).
Komisja będzie chciała skoncentrować się na następujących obszarach:
- uproszczenie, aktualizacja i wyjaśnienia istniejących zasad dotyczących m.in. tygodniowych okresów odpoczynku, przerw i czasu jazdy, kwestii wynagrodzeń opartych na realizacji celów;
zasad służących poprawie przestrzegania przepisów – wzmocnienie współpracy administracyjnej, harmonizacja narzędzi i systemów kontroli, - rozwiązania związane z oceną ryzyka, które wpływają na warunki pracy oraz uczciwą konkurencję w tym ustalenie bardziej szczegółowych zasad organizacji pracy kierowców,
- ustalenie kryteriów determinujących zastosowanie przepisów o pracownikach delegowanych do pracowników wysoko mobilnych w transporcie, zwłaszcza w zakresie stawek minimalnych wynagrodzenia.
Dobór odpowiednich narzędzi legislacyjnych do realizacji zamierzeń Komisji Europejskiej będzie dokonany w toku prac nas oceną skutków regulacji.
Zwracamy jednocześnie Państwa uwagę na odpowiedź Komisji Europejskiej (na interpelację (E-004647/2016) w przedmiocie francuskiej płacy minimalnej. Komisarz Violeta Bulc w imieniu Komisji wskazała, co następuje:
„Służby Komisji wnikliwie zbadały kwestię stosowania minimalnego wynagrodzenia w branży transportu drogowego, jak przewiduje prawodawstwo francuskie, w szczególności jego zgodność z dorobkiem prawnym UE w zakresie transportu i zasadami Traktatu, w tym zasadą proporcjonalności. Dnia 16 czerwca 2016 r. Komisja postanowiła skierować do Francji wezwanie do usunięcia uchybienia, co stanowi pierwszy etap postępowania w sprawie uchybienia zobowiązaniom państwa członkowskiego. Francja ma teraz dwa miesiące na ustosunkowanie się do zastrzeżeń przedstawionych przez Komisję.
W motywie 10 wniosku Komisji z dnia 8 marca 2016 r. w sprawie zmiany dyrektywy 96/71/WE dotyczącej delegowania pracowników wskazano, że stosowanie dyrektywy w odniesieniu do branży międzynarodowego transportu drogowego budzi wątpliwości i problemy prawne oraz że najwłaściwsze byłoby, gdyby kwestie te zostały rozstrzygnięte w przepisach sektorowych oraz w ramach innych unijnych inicjatyw służących poprawie funkcjonowania wewnętrznego rynku transportu drogowego. W związku z powyższym Komisja oceni kwestię delegowania pracowników w transporcie drogowym w kontekście trwającego przeglądu przepisów w zakresie transportu drogowego.”
Opracowała Joanna Jasiewicz
