Na zaproszenie Ministerstwa Rozwoju uczestniczyliśmy w konferencji „Kształcenie kierowców dla branży transportowej”, która zgromadziła licznych przedstawicieli branży oraz reprezentantów administracji, w tym Ministerstwa Edukacji Narodowej, Ministerstwa Infrastruktury i Budownictwa.
Deficyt kierowców jest obecnie jedną z najpoważniejszych barier rozwojowych branży transportowej. Jednym z pomysłów na rozwiązanie tego problemu w długookresowej perspektywie jest edukacja zawodowa. Ministerstwo Edukacji Narodowej przedstawiło najnowsze dane dotyczące szkół zawodowych kształcących w zawodzie kierowca – mechanik. Obecnie do pierwszych klas uczęszcza 1180 uczniów, do drugich zaś 559. W zawodzie tym kształci 78 szkół branżowych I stopnia. MEN omówił również podjęte ze środowiskiem przewoźników prace nad zmianą systemu kształcenia i dostosowanie go w większym stopniu do potrzeb rynku. Od 2019 roku, po zmianach podstawy programowej oraz przepisów dotyczących minimalnego wieku uzyskiwania praw jazdy, absolwenci branżowej szkoły I stopnia będą przygotowani do egzaminu na prawo jazdy kategorii C, zaś absolwenci szkoły branżowej II stopnia – C+E. TLP współpracuje z MEN w zakresie zmiany podstawy programowej, w tym również zmniejszenia liczby godzin przeznaczonych na naukę kwestii z zakresu zawodu mechanika na rzecz wygospodarowania czasu na przygotowanie do zdobycia prawa jazdy kat. C. W najbliższym czasie planowane są również zmiany w zakresie zwiększenia wynagrodzenia dla pracowników młodocianych, a także zmiany w finansowaniu szkolenia zawodowego, w tym uzależnienia subwencji oświatowej od efektywności kształcenia oraz zapotrzebowania rynku na dany zawód.
Ważnym tematem była również współpraca przedsiębiorców ze szkołami w zakresie kształcenia praktycznego. Ministerstwo wskazywało na dwutorowość współpracy – poprzez zawarcie umowy z uczniem jako pracownikiem młodocianym. W takim przypadku pracodawca może otrzymać refundację kosztów wynagrodzenia pracownika. Inną możliwością jest zawarcie umowy z dyrektorem szkoły na realizację zajęć praktycznych. Warto pokreślić, że poprzez praktyczną naukę zawodu nie należy rozumieć nauki jazdy, gdyż ta musi być zapewniona przez szkołę.
Doświadczeniami z uruchomienia szkoły branżowej w zakresie „kierowca-mechanik” podzielił się Starosta Gostyniński. Wskazywał na konieczność rozdzielnia kwalifikacji kierowcy i mechanika, korzyści płynące z obniżenia wieku uzyskania kwalifikacji przy edukacji tzw. permanentnej. Podniósł również kwestię ocenę efektywności szkoleń rynkowych, a także omówił dobre praktyki w zakresie współpracy z lokalnymi firmami, branżą motoryzjacyjną oraz związkami pracodawców.
Podczas konferencji zaprezentowano również informacje na temat możliwości pozyskania środków z Europejskiego Funduszu Społecznego na dofinansowanie kursów na prawo jazdy kat. C oraz C+E, a także na poprawę efektywności kształcenia i współpracę pracodawców ze szkołami. Szczegółowo omówiono również doświadczenia z wykorzystania funduszy w województwach łódzkim, podkarpackim oraz pomorskim. Przedstawiciele Polskiego Instytutu Transportu Samochodowego zaproponowali inne rozwiązanie – uruchomienie kredytów na szkolenie kierowców, które byłyby spłacane przez przedsiębiorcę zatrudniającego kierowcę. W przypadku rezygnacji pracownika z pracy – to on musiałby spłacić kredyt, co miałoby zagwarantować stałość umowy z pracodawcą.
W trakcie dyskusji wskazywano na niedostosowanie szkolnictwa do potrzeb rynku oraz potrzebę większego zaangażowania przedsiębiorców w kształcenie praktyczne uczniów. Przewijały się również kwestie wysokiej mobilności pracowników, problemów z jakością kształcenia czy możliwości wyznaczenia odpowiednich zadań dla ucznia odbywającego praktyczną nauką zawodu.
Opracowała:
Joanna Rutkowska