„Należy rzucać pomosty ponad granicami, bo tego oczekuje rynek” – głos Finlandii mocno wybrzmiał podczas dzisiejszych obrad Rady UE. Finlandia obejmie prezydencję UE w II połowie 2019 roku. Padło wiele konstruktywnych uwag o potrzebie inwestycji w infrastrukturę, racjonalnego podejścia do delegowania, elastyczności w noclegach w kabinach oraz powrotach domu kierowców. Walka o sprawnie funkcjonujący transport międzynarodowy trwa. Celem poszukiwania porozumienia „konklawe” paryskiego Sojuszu Drogowego oraz Grupy Wyszehradzkiej już wkrótce. Dalsze rozmowy może już we wrześniu.
Zgodnie z wcześniejszymi zapowiedziami w dzisiaj (7 czerwca 2018 r.), podczas obrad Rady UE – w Sekcji ds. Transportu, zostało przedstawione podsumowanie prac tego organu nad tą częścią Pakietu Mobilności, która dotyczy spraw socjalnych, w tym modelu delegowania w transporcie. Z uwagi na znaczące rozbieżności między państwami członkowskimi nie udało się przyjąć żadnego stanowiska ogólnego w tej sprawie. Każde z państw przedstawiło swoje stanowisko postulując o dalsze prowadzenie negocjacji. Padło jednak wiele głosów rozsądku i wyraźnie widać znacznie wyższy poziom zrozumienia kwestii transportowych niż było to dostrzegalne w 2017 roku. Praca u podstaw, podobnie jak w Parlamencie Europejskim, daje pierwsze rezultaty.
Chcąc przybliżyć przebieg dyskusji, poniżej zarys prezentowanych stanowisk Komisji Europejskiej oraz państw członkowskich dot. społecznych aspektów Pakietu Mobilności:
- Violetta Bulc: zgoda co do całego Pakietu Mobilności jest kluczowa, potrzebne są rozwiązania polityczne w zakresie kabotażu, noclegów w kabinie na bezpiecznym parkingu (+ wytyczne TEN-T dot. bezpiecznych parkingów), powrotów do domu – pozwoli to zwalczyć zjawisko nomadycznych kierowców (zasada utrzymana, częstotliwość wyważona, definicja domu potrzebna), inteligentne tachografy – odejście od analogowych jak najszybciej ale realistycznie (może 2026), KE dostrzega brak kompromisu dot. delegowania. KE weźmie pod uwagę opcję braku zmian w zakresie rozwiązań dot. kabotażu, jako opcja kompromisowa.
- Szwecja: celem są przepisy, które stworzą uczciwe warunki konkurencji oraz dobre warunki pracy dla kierowców, potrzeba prostych przepisów do kontroli na poziomie europejskim a nie krajowym, jest wiele spraw szczegółowych do rozstrzygnięcia;
- Rumunia: nie chce wprowadzać fragmentacji ani sztucznych ograniczeń dostępu do rynku, należy wypracować wyważony dokument. RO zwraca szczególną uwagę na kabotaż, delegowanie oraz nocleg w kabinach; należy pamiętać o geograficznym położeniu państw członkowskim przy tworzeniu regulacji.
- Słowacja: zmiany mogą poprawić status kierowców a propozycje przepisów mogą także poprawić sytuację rynkową w transporcie; konieczne jest jednak prawidłowe sformułowanie przepisów gdyż ostateczną cenę zmian zapłacą konsumenci; zmiany w transporcie są nieuniknione, ale nie ma zgody na szkody dla konkurencyjności rynków krajowych, wyraża rozczarowanie faktem powstania impasu politycznego; nie negują potrzeby konieczności odpoczynku kierowców oraz powrotu do domu z zachowaniem potrzeb branży transportu;
- Słowenia: potrzeba wielkiej odpowiedzialności politycznej by zakończyć debatę, sektor musi mieć możliwości konkurowania, delegowanie nie jest akceptowalne z punktu widzenia celów polityki transportu. Ramy prawne nie powinny dopuszczać praktyk dyskryminacyjnych oraz nadmiernego obciążenia administracyjnego transportu czy też niejasności prawnych. Potrzeba rozwiązań prawnych, lecz to rozmowy długofalowe. Potrzebne rozsądne rozwiązania w przedmiocie odbywania odpoczynków w kabinach, by nie generować dodatkowych problemów.
- Czechy: brakuje parkingów, krajowe zasady prowadza do fragmentacji rynku, a sytuacja się nie poprawia. Wyrażają rozczarowanie brakiem ogólnego podejścia politycznego; Dwa priorytety – wyłączenie transportu z zasad delegowania (na zasadach jak Komisja TRAN PE), elastyczne podejście do odbioru odpoczynku (bezpieczne miejsca parkingowe)
- Francja: wyraża potrzebę promowania ochrony pracowników transportu w UE. Zwraca uwagę na ekologię oraz zwalczanie oszustw w zakresie tachografów, trzeba wejść w nową fazę negocjacji
- Dania: bardzo istotne są kwestie nieuregulowane, Dania popiera intencje wyrażone w Pakiecie i chce egzekwowalnych przepisów, na bazie uczciwej konkurencji ze zwiększeniem ochrony pracowników transportu; należy zwrócić uwagę na transport kombinowany, gdyż może prowadzić do nieuczciwej konkurencji, kabotaż jak najbardziej czasowy oraz objęty delegowaniem;
- Malta: rozczarowana, że nie ma porozumienia dot. Pakietu, przyszłe porozumienie winno jednak odzwierciedlać stanowiska wszystkich ze stron; należy wprowadzić większą harmonizacje zasad społecznych; jest wiele obaw zwłaszcza dot. kabotażu, gdzie dyskusja oscyluje wokół protekcjonizmu. W przypadku peryferyjnych państw – Malta nie popiera ograniczających rozwiązań a skuteczniejsze egzekwowanie istniejących; konieczne zwiększenie miejsc parkingowych – chodzi o potrzeby kierowców
- Litwa: docenia swobodę kierowców w wyborze miejsca odpoczynku; konieczna jest skuteczna wymiana informacji, znoszenie obciążeń administracyjnych dla przedsiębiorstw. Konieczna jest inwestycja w infrastrukturę;
- Finlandia: równowaga potrzebna, większość przewoźników działa z pełnym poszanowaniem prawa, kabotaż jest istotny, nie potrzeba dodatkowych ograniczeń na rynku, potrzeba zwiększenia kontroli i współpracy; na delegowanie trzeba spojrzeć rozsądnie – bez dodatkowych obciążeń administracyjnych, to prawo będzie wpływało na system przewozów na wiele lat – warto skupić się na innych aspektach jak platooninig etc. należy rzucać pomosty ponad granicami, bo tego oczekuje rynek;
- Polska: potrzeba konstruktywnego podejścia do Pakietu, wyraża zaniepokojenie brakiem podejścia ogólnego tym bardziej z uwzględnieniu presji czasowej; potrzebny jasny sygnał dla obywateli UE o sprawnym funkcjonowaniu UE; warto rozważyć kwestię pośrednictwa w przewozie towarów (wprowadzenie algorytmu celem bardziej sprawiedliwego rozliczenia między pośrednikiem a przewoźnikiem, by wyeliminować wygórowane opłaty pośredników)
- Estonia: wyraża zaniepokojenie brakiem kompromisu – oczekiwany jest kompromis we wrześniu 2018; apeluje do prezydencji o intensywne prowadzenie prac w zakresie Pakietu Mobilności. Porozumienie winno być akceptowalne dla wszystkich. Nie można ograniczać funkcjonowania rynku wewnętrznego; Wykluczenie transportu z delegowania na 10 dni, ostrożnie w zakresie powrotów do domu – więcej niż 3 tygodnie; w zakresie zakazu noclegu w kabinach – potrzebny kompromis jak dopuszczenie odpoczynku na bezpiecznych parkingach.
- Austria: należy poszukiwać rozwiązań, by nie usztywniać stanowisk. Jeśli chodzi o Sojusz Drogowy oraz państwa Grupy Wyszehradzkiej (i wspierające) V4 proponuje specjalne konklawe – w małym gronie a następnie przedstawienie propozycji kompromisowych do dyskusji dla pozostałych państw członkowskich;
- Holandia: potrzeba jasnych reguł unijnych, możliwych do egzekwowania, potrzebne wprowadzenie inteligentnych tachografów, nie popieraja liberalizacji rynku kabotażu, elastyczne przepisy w ramach odpoczynku nie mogą naruszać zasad bezpieczeństwa, delegowanie w kabotażu z włączeniami dla innych przewozów do konstruktywnych negocjacji;
- Luksemburg: potrzeba większej liczby spotkań dwustronnych z delegacjami celem pogodzenia stanowisk państw członkowskich, to prawo przesądzi o sytuacji prawnej transportu na najbliższe lata, postuluje konstruktywne podejście do transportu.
- Irlandia: potrzeba konstruktywnego dialogu, rozwiązań prawnych, które nie będą szkodziły firmom, postuluje konstruktywne podejście do transportu;
- Włochy: transport to kluczowy dla Europy sektor, zrównoważone ramy prawne powinny gwarantować równe, uczciwe zasady. Do istotnych kwestii pozostaje regulacja kabotażu, konieczne wzmocnienie filaru socjalnego – praw kierowców, warto zwracać uwagę na nowe technologie jak inteligentny tachograf;
- Grecja: podkreśla złożoność i wrażliwość tematu, istotne są prawa socjalne pracowników oraz inteligentne tachografy. Należy uzgodnić zasady podstawowe.
- UK: postuluje zmniejszanie obciążeń administracyjnych, kluczowe jest bezpieczeństwo drogowe – czas prowadzenia pojazdów nie powinien być już zmieniany, nocleg w kabinie winien być rozwiązany pragmatycznie ( w kabinie z dostępem do infrastruktury socjalnej), nie popiera okresu karencji między operacjami kabotażowymi;
- Portugalia: apeluje o konstruktywne podejście do Pakietu – wprowadzenie jasnych zasad celem ułatwienia prac przewoźników a nie zwiększania obciążeń administracyjnych; zwraca uwagę na specyfikę transportu w kontekście stosowania modelu delegowania w tej branży;
- Węgry: potrzeba jest równowaga przy pracach nad Pakietem Mobilności. Nawiązuje do konferencji Grupy V4 oraz państw podobnie postrzegających Pakiet Mobilności w Budapeszcie w marcu br. – konstruktywne i funkcjonalne podejście do transportu jest niezbędne. Apeluje o zwołanie nadzwyczajnej Rady UE Transportu celem kontynuacji prac, a nie rozpoczynania negocjacji od początku. Zasady nie mogą być korzystne tylko dla jednej grupy państw członkowskich, zwłaszcza w świetle debat o przyszłości UE.
- Niemcy: popiera postulat pogłębionej dyskusji politycznej, potrzeba ochrony pracowników, tych delegowanych, konieczne polepszanie warunków pracy kierowców (niskie warunki pracy to też zaburzanie konkurencji), potrzeba uregulowania kwestii bezpiecznych parkingów
- Belgia: wiele kwestii wymaga pogłębionej dyskusji, transport europejski to kluczowa branża integracji europejskiej, kluczowy sektor dla konkurencyjności gospodarki europejskiej, konieczna jest jednak poprawa warunków pracy kierowców; konieczna jest sprawiedliwa konkurencja w UE;
- Łotwa: podkreśla istotne znaczenie sektora transportu dla gospodarki europejskiej, wymiany towarowej, nowe regulacje nie mogą pogarszać sytuacji kierowców ani wprowadzać dodatkowych ograniczeń, obciążeń negatywne wpływających na funkcjonowanie rynku. Położenie geograficzne państw członkowskich winno być brać pod uwagę i nie może oznaczać ograniczeń w wykorzystaniu z rynku. Stosowanie delegowania do kabotażu też jest dyskusyjne.
- Chorwacja: obecne propozycje nie przyczyniają się do realizacji celów Pakietu, negatywnie postrzega kwestie delegowania w transporcie oraz części rozwiązań w aspekcie socjalnym, podkreśla potrzebę wypracowania akceptowalnego rozwiązania;
- Cypr: zachęca do prowadzenia dalszych rozmów, uwzgledniających warunki ramowe wszystkich państw członkowskich. Apeluje o zharmonizowane podejście do warunków ramowych,
- Hiszpania: wyraża obawę wobec braku wypracowania wspólnych rozwiązań.
- Bułgaria: wyraża rozczarowanie brakiem kompromisu oraz przepisami dotyczącymi delegowania, które mogą prowadzić do bankructw przewoźników, ograniczania praw państw peryferyjnych.
Państwa członkowskie planują powrót do rozmów we wrześniu br.
Pełne nagranie z obrad: https://video.consilium.europa.eu/en/webcast/a10fdae5-9a8d-48ae-a08c-d00c46e250be
Link do dokumentów – ostatnich propozycji kompromisów:
W podczas obrad będzie raz jeszcze przedstawiony program prezydencji austriackiej, która od 1 lipca 2018 roku przejmuje prezydencję UE po Bułgarii. Prezydencja austriacka będzie kontynuować program uprzednich dwóch prezydencji tzw. program TRIO (prezydencji estońskiej, bułgarskiej oraz austriackiej), koncentrując się na takich projektach legislacyjnych jak m.in. delegowanie pracowników, Europejski Filar Praw Socjalnych oraz koordynacja systemów zabezpieczeń społecznych (m.in. kwestia zmian w procedurze wydawania zaświadczeń A1).
Opracowała: Joanna Jasiewicz