Dyskusje w branży transportu międzynarodowego w dużej mierze dotyczą zmian w prawie europejskim, szczególne tych odnoszących się do stosowania modelu delegowania do kierowców międzynarodowych. Tymczasem warto zwrócić uwagę na projekty zmian w krajowym prawie pracy, nad którymi pracuje polski ustawodawca. Prace toczą się w ramach Rady Dialogu Społecznego.
W pierwszej kolejności należy zwrócić uwagę na projekt dotyczący zmian w ustawie o związkach zawodowych. Z pozoru może wydawać się, że ustawa, jak i propozycje jej zmiany winny być adresowane do wąskiego grona pracodawców w transporcie międzynarodowym. Nic bardziej mylnego. Projekt zmian w ustawie o związkach zawodowych z dnia 23 czerwca 2017 roku zmienia jednak zakres ustawy. Prawo do tworzenia i wstępowania do związków zawodowych będzie przysługiwać osobom wykonującym pracę zarobkową, a nie tylko pracownikom, jak jest obecnie.
Zgodnie z projektem osobą wykonująca pracę zarobkową jest pracownik lub osoba świadcząca pracę za wynagrodzeniem na innej podstawie niż stosunek pracy, jeżeli spełnia ona łącznie następujące warunki:
– nie zatrudnia do tego rodzaju pracy innych osób, nieżalenie od podstawy zatrudnienia;
– nie ponosi ryzyka gospodarczego związanego z wykonywaniem tej pracy;
– ma takie interesy zawodowe związane z wykonywaniem pracy, które mogą być chronione grupowo.
To znaczne rozszerzenie grona osób, które mogą realnie wpływać na kształt regulacji placowych u pracodawcy. Osoby wykonujące pracę zarobkową podlegać też będą ochronie, która do tej pory przysługuje jedynie pracownikom tworzącym związek zawodowy i kierującym jego pracami.
Projekt przewiduje zakaz jakiejkolwiek dyskryminacji osób wykonujących pracę zarobkową – jak opisanych powyżej – z uwagi m.in. na przynależność do związku zawodowego. Postanowienia umów czy też innych aktów naruszających zasadę traktowania w zatrudnieniu w odniesieniu do osób wykonujących pracę zarobkową będą nieważne.
Nie mniej istotne, ale i przydatne są propozycje zmian w kodeksie pracy proponowane w projekcie z 12 września 2017 roku – Przepisy wprowadzające ustawę o ochronie danych osobowych.
Po pierwsze projekt poszerza zakres danych o kandydacie na pracownika i o pracowniku, które mogą być przetwarzane przez pracodawcę za zgoda kandydata czy też pracownika. Propozycje zmian dostosowują niezmieniane od lat przepisy kodeksu pracy do wymagań rynku pracy. To szczególnie istotne w kontekście badania historii zatrudnienia pracownika, w tym tzw. background checks. Po wtóre, nowelizacja zawiera propozycje postanowień dotyczących monitoringu. Monitoring, jako powszechnie stosownie rozwiązanie techniczne doczekał się swojej regulacji w kodeksie pracy. Monitoring, zgodnie z projektem, ma służyć zapewnieniu bezpieczeństwa pracowników lub ochrony mienia, lub zachowania w tajemnicy informacji, których ujawnienie mogłoby narazić pracodawcę na szkodę. Monitoring nie jest jednak środkiem kontroli wykonywania pracy przez pracownika.
Dalsze zmiany zostaną zaproponowane przez Komisję Kodyfikacyjną Prawa Pracy, która pracuje nad głęboką reformą polskiego prawa pracy – nowym Kodeksem Pracy i Kodeksem Zbiorowego Prawa Pracy. Komisja, powołana 15 września 2016 roku, ma przedstawić projekty ww. kodeksów w ciągu 18 miesięcy od swego powołania. Czeka nas kolejna wiosna pełna zmian.
Szczegółowe postanowienia projektów i ich znaczenie dla pracodawców będą omawiane w ramach TLP.
Opracowała:
Joanna Jasiewicz
