16 października br. Komisja ds. Zatrudnienia Parlamentu Europejskiego przyjęła wypracowane przez siebie zmiany do projektu rewizji dyrektywy o delegowaniu pracowników w ramach świadczenia usług. To pierwszy, konkrety krok w pracach na tym projektem przepisów.
Zmiany dotyczące 523 poprawek były przyjmowane w postaci „kompromisów”, które dotyczą wielu istotnych kwestii, w tym najbardziej nas interesującej: czy transport ma być lub czy już jest objęty przepisami o delegowaniu pracowników. Dyskusje były dodatkowo podsycane przez fakt, iż Komisja Europejska w dniu 31 maja br. przedstawiła tzw. Pakiet Mobilności z propozycja rozwiązań dla transportu. Pakiet zawierał założenie, ze delegowanie jest modelem pracy kierowców międzynarodowych i ma ustanowić pewne wyjątki od stosowania wybranych przepisów o delegowaniu. W Pakiecie zaproponowano pewne udogodnienia dla pracodawców delegujących kierowców, w szczególności w zakresie obowiązków informacyjnych i administracyjnych.
W trakcie dyskusji poprzedzających głosowanie w Komisji ds. Zatrudnienia zaproponowano wiele wersji „kompromisowych” rozwiązań. W palecie propozycji znalazło się m.in. całkowite wyłączenie transportu z tych przepisów o delegowaniu oraz całkowite włączenie (a raczej potwierdzenia tego, ze ” od zawsze” transport był objęty delegowaniem). Niestety w głosowaniach przeważył pogląd o stosowaniu wobec kierowców przepisów dyrektywy o pracownikach delegowanych, przy jednoczesnym zaznaczeniu, iż Parlament Europejski dostrzega realne problemy wynikające z takiego rozstrzygnięcia.
Te problemy, na które od dawna wskazują pracodawcy, mają być w przyszłości rozwiązane w Pakiecie Mobilności. Oznacza to pełną zgodę władz europejskich na stosowanie dyrektywy o pracownikach delegowanych w brzmieniu obecnym i zrewidowanym do pracowników mobilnych – kierowców. Niestety Pakiet Mobilności w brzmieniu będącym przedmiotem prac unijnych instytucji jedynie nieznacznie zmniejsza obowiązki administracyjne pracodawców, pozostawiając większość barier.
Ponadto – wobec faktu, iż prace nad Pakietem Mobilności są opóźnione względem rewizji dyrektywy o delegowaniu – istnieje bardzo poważne ryzyko, iż zaostrzone przepisy znajdą się bardzo szybko w ustawodawstwie krajowym takich państw jak Francja lub Niemcy, bez oglądania się na przyszłe „uproszczenia”, które ma przynieść Pakiet.
Pomimo braku wyraźnego stanowiska Komisji Europejskiej można sądzić, iż przyjęty „kompromis” będzie miał negatywny wpływ na wynik toczącego się w ślimaczym tempie postępowania prowadzonego przez Komisję Europejską wobec Niemiec i Francji.
Bardzo ważną kwestią dyskutowaną w Komisji była długości okresu delegowania. Ostatecznie Komisja przyjęła limit 24 miesięcy legalnego delegowania z możliwością przedłużenia w szczególnie uzasadnionych wypadkach. Po tym okresie pracownik ma być poddany ustawodawstwu państwa do którego został delegowany/ w którym zwyczajowo świadczy pracę/. Utrzymano kwestię zastępowania pracowników (każdy wykonujący te sama usługę ma być uznany za zastępcę i jego czas ma być wliczony do okresu 24 miesięcy). Nikt nie przewidział jak ta reguła przełoży się na funkcjonowanie transportu, pomimo że w poprzedzającej głosowanie parlamentarnej debacie z udziałem zewnętrznych ekspertów, przedstawiciele TLP, UETR i hiszpańskich przewoźników autobusowych wskazywali ba brak możliwości stosowania tego rozwiązania w transporcie.
Kolejnym niepokojącym rozwiązaniem przyjętym w głosowaniu Komisji były zasady wynagradzania. Niestety dyrektywa nie będzie się już posługiwać pojęciem minimalnych stawek wynagrodzenia, a w zamian za to będzie mowa o identycznym i równym wynagrodzeniu. Elementy wynagrodzenia oraz nowe obowiązki pracodawcy w zakresie zakwaterowania pracownika („the conditions of workers’ accommodation”) i dodatków związanych z podróżą, zakwaterowaniem oraz wyżywieniem pracownika („allowance rates to cover travel, board and lodging expenses for workers away from their habitual place of work”) są także ujęte w rewizji. Wszelkie informacje o wynagrodzeniu oraz warunkach zatrudnienia w danym kraju mają być ujęte na jednej, krajowej stronie internetowej. Co do zasady zwrot kosztów nie będzie traktowany jako element wynagrodzenia.
Inne niekorzystne rozwiązania to:
- konieczność stosowania wszystkich układów zbiorowych do pracowników delegowanych (nie tylko powszechnie obowiązujących), o ile będą opublikowane na krajowej stronie internetowej poświęconej delegowaniu;
- zobowiązanie podwykonawcy do zapłaty takiego samego wynagrodzenia pracownikowi delegowanemu jakie musiałby zapłacić zlecający. Informacje o warunkach płacy winny być przekazane realizującemu usługę przed rozpoczęciem umowy o świadczenie usług;
- rozszerzenie podstawy prawnej dyrektywy o politykę społeczną – ten element wskazuje, iż delegowanie pracowników ma służyć nie tylko ułatwianiu świadczenia usług w UE ale wyrównywać prawa obywateli w zakresie warunków pracy i płacy w UE.
Przegłosowane zmiany w Komitecie ds. Zatrudnienia PE będą teraz poddane głosowaniu w toku sesji plenarnej Parlamentu Europejskiego, a następnie będą służyć pracom nad kompromisem w Radzie UE. Posiedzenie EPSCO odbędzie się w poniedziałek 23 października. Z oficjalnych informacji wynika, iż dyskusje w będą dotyczyły proponowanego kompromisu prezydencji estońskiej.
Prezydencja potwierdza, iż pozostają dwie zasadnicze kwestie do dyskusji:
- długoterminowe delegowanie – czy proponowany limit legalnego delegowania utrzymać na poziomie 24 miesięcy czy skrócić go czy też nieznacznie wydłużyć ;
- okres na wprowadzenie zrewidowanej dyrektywy – 3 a nie 2 letni okres przejściowy na wprowadzenie dyrektywy do krajowych porządków prawnych
Z informacji uzyskanych od przedstawicieli naszej administracji wynika, iż dyskutowane będzie także stosowanie dyrektywy o delegowaniu wobec transportu drogowego.
Uprzednich rozmowy przedstawicieli Państw Członkowskich dotyczyły:
- wyłączenia „warunków zakwaterowania” z nowych obowiązków pracodawców;
- doprecyzowania znaczenia dodatków i zwrotu kosztów podróży, zakwaterowania i wyżywienia;
- zakresu wyłączeń dla delegowań długoterminowych;
- dodatkowych elementów w zakresie rozliczania płac;
- nawiązania w części wstępnej dyrektywy do platformy pracy nielegalnej oraz nadużyć w zakresie delegowania pracowników;
- nieprawidłowości na stronie internetowej danego państwa członkowskiego – dane o warunkach pracy lub płacy niepełne lub nieprawidłowe;
- okresu wdrożenia dyrektywy (skrócenie).
Opracowanie: Joanna Jasiewicz
