2 marca 2023 r. Senacka Komisja Ustawodawcza rozpatrywała projekt ustawy o zmianie ustawy Kodeks Pracy oraz niektórych innych ustaw. Obradom przewodniczył Senator Krzysztof Kwiatkowski.

W posiedzeniu uczestniczyli przedstawiciele Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej, w tym Sekretarz Stanu Stanisław Szwed, przedstawiciele służb mundurowych, w tym: Straży Pożarnej, Policji, Straży Granicznej, Straży Marszałkowskiej, Służby Więziennej, eksperci z zakresu prawa pracy, Senatorowie, a także przedstawiciele organizacji pozarządowych, w tym Konfederacji Lewiatan oraz Transport i Logistyki Polskiej. TLP reprezentowała rpr Małgorzata Wieleba-Walicka.

Na wstępie posiedzenia Sekretarz Stanu Stanisław Szwed przedstawił najważniejsze założenia projektowanych przepisów, wskazując, że implementują one przede wszystkim dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/1152 z dnia 20 czerwca 2019 r. w sprawie przejrzystych i przewidywalnych warunków pracy w Unii Europejskiej a także wprowadzają, wbrew niektórym opiniom, korzystne i pożądane przez rynek pracy rozwiązania w zakresie zawierania umów o pracę, systemu przekazywania informacji pracownikom i pracy zdalnej oraz uprawnień związanych z macierzyństwem i rodzicielstwem.  

Do projektu ustawy szczegółowe uwagi przedstawił prof. Arkadiusz Sobczyk z Uniwersytetu Jagiellońskiego. W opinii eksperckiej wskazał, że choć cel ww. dyrektywy został osiągnięty, to projekt zwiera szereg przepisów wymagających doprecyzowania, m.in. w zakresie wypowiadania umów o pracę na okres próbny i na czas oznaczony, zakazu innego zatrudnienia, czy form komunikacji pracodawca-pracownik. Następnie uwagi do projektowanej ustawy zgłaszały kolejno zainteresowane podmioty, a uwagi charakterze formalnym przedstawiło Biuro Legislacyjne Senatu.

TLP podczas posiedzenia, zaprezentowało stanowisko, w którym wskazało na zagrożenia dla branży transportowej, jaką niosą za sobą niektóre projektowane zmiany i zaproponowało:  

1.     Pozostawienie możliwości wprowadzenia przez pracodawcę zatrudniającego kierowcę w pełnym wymiarze czasu pracy, zakazu podejmowania przez tego pracownika dodatkowej pracy, ze względów zdrowia i bezpieczeństwa, o których mowa w art. 9 ust. 2 dyrektywy 2019/1152.

        W art. 1 pkt 5 projektu, zgodnie z proponowanym art. 261 § 1 Kodeksu Pracy, pracodawca nie może zakazać pracownikowi jednoczesnego pozostawania w stosunku pracy z innym pracodawcą lub jednoczesnego pozostawania w stosunku prawnym będącym podstawą świadczenia pracy innym niż stosunek pracy, przy czym jakiekolwiek zakazy takiego zatrudnienia odnoszą się do spraw objętych tajemnicą przedsiębiorcy i zakazu konkurencji i nie w pełni implementują przepisy ww. dyrektywy, która jako przesłankę ewentualnych ograniczeń zatrudnienia podaje względy dotyczące zdrowia i bezpieczeństwa);

2.     Zniesienie obowiązku pracodawcy w zakresie informowania pracownika-kierowcy o dobowym i tygodniowym wymiarze czasu pracy, gdyż informacja taka, byłaby fikcyjna z uwagi na mobilny charakter pracy kierowców, istotę transportu związaną z przemieszczaniem i różnymi zdarzeniami losowymi oraz różnym, odmiennym obliczaniem wymiaru czasu pracy (do którego wlicza się np. dni wolne, które każde państwo ustanawia odrębnie), a także z uwagi na powstałe w takiej sytuacji wątpliwości, który wymiar czasu pracy należy podawać kierowcy;

        W art. 1 pkt 6 lit. b projektu, zgodnie z proponowanym art. 29 § 3 Kodeksu pracy, pracodawca powinien poinformować pracownika o dobowym i tygodniowym wymiarze czasu pracy, co w ocenie TLP stanie się czynnością pozorną i zbyteczną, bowiem normy kształtujące ten wymiar są już dokładnie określone w przepisach rozporządzenia 561/2006 a pracodawca w ramach tych norm może ustalać rozkład czasu pracy kierowcy, czy system czasu pracy kierowcy;

3.     Zniesienie obowiązku pracodawcy w zakresie informowania pracownika-kierowcy państwie lub państwach, w których będzie wykonywał zadanie służbowe, gdyż informacja taka, byłaby fikcyjna z uwagi na mobilny charakter pracy kierowców, istotę transportu związaną z przemieszczaniem i różnymi zdarzeniami losowymi, a dodatkowo powoduje niepotrzebne wątpliwości czy obowiązek ten powinien dotyczyć kierowców delegowanych.

        W art. 1 pkt 7 ustawy, zgodnie z proponowanym art. 291 § 2 Kodeksu pracy, przed wyjazdem do pracy lub w celu wykonania zadania służbowego poza granicami kraju na okres przekraczający 4 kolejne tygodnie, pracodawca będzie posiadał szereg obowiązków informacyjnych, w tym obowiązek wskazania państwa lub państw, w którym zadanie służbowe ma być wykonywane oraz wskazania czasu trwania pracy kierowcy, co w ocenie TLP w transporcie drogowym jest niemożliwe do realizacji;

4.     Zmianę brzmienia przepisu stanowiącego o obowiązku pracodawcy w zakresie ponoszenia kosztów szkoleń pracowniczych przez oraz zaliczania czasu szkolenia do czasu pracy pracownika, w celu utrzymania dotychczasowych rozwiązań w zakresie szkoleń okresowych kierowców.

        W art. 1 pkt 19 ustawy, zgodnie z proponowanym art. 9413 Kodeksu pracy, na pracodawcy ciąży obowiązek, w ocenie TLP ustanowiony w sposób nieprecyzyjny, dotyczący pokrywania kosztów szkoleń pracownika oraz zaliczania czasu takich szkoleń do czasu pracy. Nieprecyzyjność, o której mowa, wynika z kolizji tego przepisu z art. 39l ustawy z dnia 6 września 2001 r. o transporcie drogowym, który na pracodawcę nakłada inny obowiązek, tj. kierowania na szkolenia okresowe, a nie ich przeprowadzania, zaś kwestie finansowe pozostawia do uzgodnienia z pracownikiem, nie ustanawiając przy tym nakazu jakiegokolwiek finansowania takich szkoleń przez pracodawcę.

5.     Wydłużenie vacatio legis i wejście w życie nowelizowanych przepisów od 01.01.2024r., z uwagi na względy organizacyjne (dostosowanie do zmian wymaga przeglądu, analizy i opracowania odpowiednich przepisów wewnątrzzakładowych oraz w wielu przypadkach także ich konsultacji ze związkami zawodowymi), a także względy ekonomiczne (dostosowanie do zmian wymaga nakładów finansowych oraz przesunięć budżetowych z budżetu na obecny rok, który takich wydatków nie przewidywał).

Do zgłaszanych przez TLP uwag i postulatów zmian, przedstawiciele Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej odnieśli się w sposób bardzo ogólny, stwierdzając, iż są im znane (m.in. TLP skierowało w połowie lutego 2023r. pismo w tej sprawie) oraz były już przedstawiane na etapie prac ustawodawczych w Sejmie RP. Tymczasem, projektowana ustawa została skierowana na posiedzenie Senatu planowane w dniu 08 marca 2023 r. TLP będzie aktywnie monitorowało postęp dalszych prac senackich nad ustawą i będziemy na bieżąco przekazywać informacje z tym związane.

Opracowała:

Małgorzata Wieleba-Walicka

Radca Prawny TLP